Er is felle kritiek op minister Ankie Broekers-Knol. Volgens de demissionair
staatssecretaris van de VVD zouden honderdduizend Afghanen naar Nederland
geëvacueerd willen worden en het zou tot een braindrain kunnen leiden als
alle hoogopgeleiden het land verlaten.

Er is veel over te zeggen. Mijn eerste gedachte was: hoeveel kans zullen die
hoogopgeleiden van de Taliban krijgen als ze blijven. Ik ben bang dat die
mensen zo’n geestelijke armoede gaan leiden dat ze er uiteindelijk aan kapot gaan.
Voor mij is het argument van mevrouw Broekers-Knol dan ook flauwekul.
Als mens weet ze dat natuurlijk zelf ook wel.

Haar opmerking past wel in een beleid dat al tientallen jaren gaande is in
ons land. Onder een laagje sociaal vernis wekten wij wereldwijd de indruk
dat wij een sociaal gidsland waren. Onderhuids broeide er van alles, maar we
hielden onze mond omdat we fatsoenlijke mensen zijn.

Pim Fortuyn trok de beerput open. Hij maakte dat de gevoelens, die er onder
de oppervlakte leefden over de toenemende stroom mensen van buiten onze
grenzen, op een tamelijk beschaafde manier geuit konden worden.

Omdat dat stemmen opleverde was de VVD de eerste die dat geluid overnam.
In de loop der jaren heb ik veel mensen gesproken die een klein baantje hebben,
maar die toch op de VVD stemden. De belangrijkste reden was dat die partij
de toestroom van buitenlanders een halt wilde toeroepen, maar dat mensen
die er al waren niet het land uit hoefden. Het waren mensen voor wie de PVV
een stap te ver was.

Volgens mij is de VVD op die golf groot geworden. Vervolgens ging het onder
leiding van de VVD de meesten van ons ook economisch beter en groeide het
eigenbelang en daarmee ook de VVD. Het versterkte elkaar. Wie niet mee
kon komen had dat aan zichzelf te wijten, zo hoorde je steeds vaker. Socialisme
in z’n oorspronkelijke vorm doofde uit. De balans in ons land raakte zoek.

De uitspraak van Broekers-Knol past geheel in die lijn. Niet meer Afghanen
naar Nederland want dat is slecht voor Afghanistan.

Alle kritiek ten spijt denk ik dat veel Nederlanders het hartgrondig met
haar eens zijn. Ook al weten ze dat die hoogopgeleiden over enkele jaren in
het meest gunstige geval wegrotten in gevangenissen.

Ik ben niet geschikt voor de politiek. Te ongeduldig, te driftig. Zes maanden
onderhandelen om dan weer terug te zijn bij af? En ondertussen voor een
batterij camera’s onzin uitkramen? Dan kun je mij opdweilen.

Vanaf de zijlijn een beetje commentaar leveren ligt me beter. Dat mag ook,
want niemand verwacht van mij dat ik het land ga redden. Er zijn genoeg
andere zaken te redden die wel binnen mijn bereik liggen.

Hoe anders is dat met bijvoorbeeld PvdA en GroenLinks. Ik las dat die
partijen niet verder willen meedenken en in de oppositie gaan.

Omdat ik geen politicus ben kan ik daar vraagtekens bij zetten. Kijk,
Sigrid Kaag (ik heb al eens openlijk toegegeven dat ik er spijt van heb
dat ik op haar heb gestemd omdat zij toch niet in staat is gebleken
Nieuw Leiderschap te ontwikkelen) gaat wel in het nieuwe kabinet om nog
wat tegenwicht te bieden tegen de liberalen en hun drift naar marktwerking.

Ondertussen was Kaag de enige die heeft geprobeerd om PvdA en
GroenLinks bij dat proces te betrekken. Je zou dan denken dat die
twee partijen uit solidariteit nu gaan proberen samen met Kaag aan een nieuw
regeerakkoord te werken om aan de bron zoveel mogelijk invloed uit te oefenen,

Maar nee, ze gaan net als ik aan de zijlijn staan roepen omdat ze denken dat
ze daar invloed kunnen uitoefenen.

Ik denk dat dat een gemiste kans is. Mijn ervaring is dat je van binnenuit veel
meer kunt doen dan langs de zijlijn.

Ploumen en Klaver, jullie hebben de afgelopen jaren niet zo bijster veel bereikt,
dus hup aan de slag en ga Sigrid Kaag helpen. Die mag zich dan verkeken hebben op
het politieke spelletje maar die heeft wel oog voor een betere wereld en die wel aan
de knoppen. Daar kun je wat van leren.

Her en der vragen grapjassen zich af of de filmrechten van de Formatie 2021
al zijn verkocht. Twitteraars worden uitgedaagd een originele titel te bedenken
voor een boek over deze bizarre periode. Zelf dacht ik aan Nieuw Lijderschap,
maar ik ben altijd slecht geweest in oneliners en slogans.

Als journalist weet ik dat de werkelijkheid meestal gekker is dan je kunt
bedenken. Boek- en filmscriptschrijvers hebben volgens mij dezelfde ervaring.

Nu het er op lijkt dat we verder gaan met de oude coalitie en de Nieuwe
Leider Sigrid Kaag tot mijn leedwezen door Mark Rutte en Wopke Hoekstra
teruggejaagd is op haar poef, realiseer ik me plotseling dat het scenario
voor de Formatie al tientallen jaren geleden werd geschreven.

Ik ben opgegroeid naast jamfabriek De Betuwe in Tiel. Vanzelfsprekend
behoorden boekjes over Tielse Flipje tot de verplichte poëzie. Nou ja,
poëzie? Later toen ik groter was ontdekte ik dat het niet eens zulke
hele goede rijmelarijtjes waren. Maar als kinderen vraten we niet alleen
jam maar ook de boekjes.

Ik herinner me één verhaaltje waarin Juffrouw Schaap, the godmother
van het stel, een nieuwe hoed moest hebben. Ze toog samen
met de andere dieren naar de hoedenwinkel. Haar oude hoed
legde ze op een stoel en ze begon nieuwe hoeden te passen.

Na enige tijd pakte ze een hoed van een standaard, zette die op en
was verrukt. Bleek dat ze een lampenkamp op haar hoofd had. Tot
grote hilariteit van haar gevolg.

Juffrouw Schaap zocht verder, de anderen werden ongeduldig.
Tenslotte pakte ze een hoed die op een stoel lag, ging voor de spiegel
staan en besloot dat die het zou worden. U raadt het al, het was haar
oude oud waarmee ze innig tevreden de winkel verliet. Als kinderen
moesten we daar erg om lachen.

Flapoor de Olifant, Bertje Big, Jasper de Aap, Oom Schaap, Kroesje
de Beer en MauwMauw bleven verbijsterd achter.

Met de huidige techniek moet er van dat oeroude verhaaltje en die
figuren toch een heel behoorlijke parodie op de Formatie te maken zijn.

In de gemeente Meierijstad waar ik hoofdredacteur van de lokale omroep mag zijn,
gaat het vaak over inclusie. De gemeente heeft een wethouder die daar zijn
levenswerk van maakt en die daarin gesteund wordt door veel politieke partijen.
Iedereen met een beperking moet aan het maatschappelijk leven kunnen deelnemen.

Een van mijn collega’s (vrijwilliger) rijdt op een scootmobiel en is ook actief
op het gebied van toegankelijk maken van gebouwen voor mensen met een beperking.

Zo kon het gebeuren dat een andere collega vertelde dat hij er getuige van
was dat iemand op een terras naar het toilet moest, maar de toegang werd
geweigerd omdat die persoon geen vaccinatiebewijs kon overleggen. Pas nadat
die persoon gedreigd had in de gang van het etablissement te plassen werd
het toilet ontgrendeld.

De collega die dat verhaal vertelde begreep het dreigement wel. “Je kunt toch
moeilijk je plas ophouden,” zei hij.

Mijn collega in de scoot keek hem aan en zei droog: “Kun je nagaan wat ik en
alle andere mensen die in dezelfde situatie zitten al hun hele leven meemaken
bij cafés en restaurants waar geen invalidentoilet is”.

Zo zag ik gisteren een tweet langskomen naar aanleiding van het standpunt
van enkele artiesten om niet meer te toeren omdat mensen zonder
vaccinatiebewijs niet bij hun voorstelling mogen zijn. De betreffende
twitteraar vroeg zich af waarom ze datzelfde gebaar nooit hebben gemaakt
omdat bij voorstellingen geen doventolken zijn, of boventiteling of
andere voorzieningen voor mensen met een beperking. Mensen die met
dergelijke voorzieningen een aangenamer leven zouden hebben, kiezen
namelijk niet zelf voor hun handicap.

Toen ik onlangs schreef dat we in dit land geterroriseerd worden door
polariserende politici wist ik niet dat er al zo snel weer een voorbeeld aan de
rij kon worden toegevoegd.

In Eindhoven zijn terreurverdachten aangehouden. De overheidsinstanties
laten maar weinig los. Vandaar dat we in de media verhalen lezen met bewoners
van een wijk waar enkele van de verdachten wonen. Toevallig een wijk die al
tijden zucht onder overlast door jongemannen in patserbakken. De
overheidsinstanties slagen er uitstekend in om dat probleem voortdurend te
verplaatsen, maar niet om het op te lossen.

Er is dus weinig informatie. We weten zelfs nog niet eens of justitie de zaak
hard krijgt. Dan vind ik het zaak geen olie op het vuur te
gooien. Zo niet Willem Rutjens, fractievoorzitter van de Groep Rutjens in
Provinciale Staten. Hij was met een aantal getrouwen de eerste die de fractie
van Forum voor Democratie verliet en voor zichtzelf begon namens JA21. Officieel
mag zijn fractie zo niet heten, vandaar Groep Rutjens.

Hij twitterde naar aanleiding van het oppakken van de terreurverdachten zaterdag:
Hoe is het eigenlijk bij de al-fourqaan moskee ondertussen.

Dat is in Eindhoven een omstreden moskee die al vaker in verband is gebracht
met verdachte geldstromen, een verbod op omstreden predikers en het ronselen
van mensen voor de jihad. De laatste keer dat de moskee negatief in het nieuws
kwam is alweer vijf jaar geleden toen voormalig burgemeester Rob van Gijzel een
de rijksoverheid een onderzoek vroeg naar de geldstromen van de moskee.
Een verzoek dat zijn opvolger John Jorritsma overigens introk zonder de
gemeenteraad in te lichten. Opeens lag niet de moskee maar de burgemeester
onder vuur.

Natuurlijk denken veel Eindhovenaren aan de Al-Fourqaan moskee als er
terreurverdachten worden opgepakt. Maar vooralsnog is er geen bewijs dat
er een link is.

Misschien komt dat later wel, maar dan vind ik het kwalijk dat een politicus nu al
olie op het vuur gooit. Dat is polarisatie waardoor de sfeer in dit land er niet beter
op wordt. Van een politicus die eerst meelift op de golven van Thierry Baudet en later
met de staart tussen de benen vertrekt omdat zijn grote roerganger het te bont
maakt, zou je toch iets verstandigers verwachten.

Ik was te vroeg op een afspraak op het terras van een boscafé. Alleen aan
een tafeltje, wachtend op twee andere mensen, werd mijn aandacht getrokken
door twee dames, twee tafeltjes verder.

Ze spraken nauwelijks met elkaar. In plaats daarvan richtte één van
de twee voortdurend het woord tegen een hondje dat rond haar stoel
scharrelde. Schijnbaar was het een hardleers hondje want de vrouw sprak
elke zin tegen het beest twee keer uit.

“Nee, jij mag geen menseneten,” zei ze tegen Pukkie. “Nee jij mag geen
menseneten.”

Blijkbaar had Pukkie zich tijdens een wandeling door het bos bevuild.
“Jij moet straks onder de douche,” zei de vrouw. “Jij moet straks onder de
douche.”

Er viel iets eetbaars op de grond. Pukkie dook erop. “Dat is niet voor Pukkie,”
zei de vrouw. “Dat is niet voor Pukkie.”

Pukkie begon aan zijn riem te trekken. “We gaan zo naar huis dan krijg je je
eigen eten. We gaan zo naar huis dan krijg je je eigen eten.”

“Nee, niet zeuren. Nee, niet zeuren.”

Pukkie bleef zeuren. “Je weet heel goed hoe het moet zei de vrouw. Je hebt
in de vakantie zo goed geoefend.”

Hé, dacht ik, die zin wordt niet herhaald. Te lang zeker.

Ik las dat het vertrouwen in ‘de politiek’ tot een dieptepunt is gedaald. Sommige
mensen koesteren zelfs haat tegen politici.

Vorige week betrapte ik mezelf erop dat ik bij het zien van sommige politieke
leiders voor het eerst weerzin voelde. Dat was een rare ervaring. Tot op heden
zijn haatgevoelens in het algemeen en tegen mensen in het bijzonder mij gelukkig vreemd.

Ik vraag me dagelijks af hoe het in ‘Den Haag’ zo’n puinhoop heeft kunnen worden.
Het lijkt erop dat de meeste politici wel begrijpen dat je grote problemen
samen moet aanpakken, maar dat ze niet begrijpen hoe je die samenwerking
moet organiseren. Het lijkt wel of ze op hetzelfde punt staan als de homo sapiens
die voor het eerst een mammoet ziet en zich afvraagt: hoe maak ik daar een winterjas van?

In ons verzuilde land is het al decennia lang mis. Na de oorlog volgde de
wederopbouw. Nederland zette als één man/vrouw de schouders er onder.
Daarna kwam de welvaart, iedereen een autootje. Het vuile werk werd uitbesteed
aan mannen met snorren uit oorden waar we toen nog niet (omgerekend)
voor zestig gulden naar toe konden, inclusief eten en drinken.

Ze bleven hier en ook hun gezinnen kwamen. Dat leverde spanningen op want
de bevolkingssamenstelling veranderde en daar kon niet iedereen tegen. Paul
Scheffer schudde het land op met zijn essay: het failliet van de multiculturele
samenleving.

Geen enkele politieke partij was in staat gebleken dat probleem zo te managen
dat Nederland voor iedereen een gaaf land was.

Daarna kwamen de politici die op de golven van het morrende volk polariseerden.
Na de aanslagen op 9/11 was de tweedeling compleet. Social media gaven
iedereen een stem.

Geen enkele politieke partij bleek dat probleem te kunnen managen. In plaats
daarvan ging de toen gevestigde orde voorzichtig met de wolven meehuilen in
het bos. Nederland was nog niet zo ver om helemaal extreemrechts te stemmen,
maar de ferme VVD werd de grootste, want dat was het fatsoenlijke alternatief.

De marktwerking sloop ons land binnen, het recht van de sterkste. De toon en
de moraal veranderden. Andere politieke partijen werden meegezogen en
leeggezogen. De toeslagenaffaire maakte pijnlijk duidelijk waartoe de nieuwe
werkelijkheid kan leiden.

Op dit moment doemen er alweer nieuwe problemen op. Voor veel mensen zijn
een betaalbaar huis, een gezond klimaat en goede gezondheidszorg topprioriteit.

De gekozen volksvertegenwoordigers zijn ervoor om dat te faciliteren. Voorlopig
lijkt het er op dat ze naar een mammoet staren en geen idee hebben dat je die alleen
kunt vellen als je de strijdbijl met naburige stammen staakt en samen optrekt.

Desondanks zie ik om me heen ook positieve ontwikkelingen. Variërend van
studenten die auto’s uitvinden die op zonne-energie rijden tot boeren die hun
best doen zo natuurvriendelijk mogelijk te werken. Daar klamp ik mij als
inwoner van dit diep verdeelde land aan vast. Het zal van onderop moeten komen.

Heb je ergens spijt van? Het is een vraag waarmee je aan de dis met goede
vrienden mooie gesprekken kunt krijgen. Ik vind ‘m zelf moeilijk te beantwoorden
omdat ik liever nadenk over de vraag wat spijt is.

Als je zestig plus bent heb je het grootste deel van je leven achter je. In dat
leven heb ik keuzes gemaakt die ik achteraf bekeken beter niet had kunnen maken.
Eenmaal een verkeerde huwelijkspartner, verkeerde vrienden,
verkeerde woonplaats.

Dat klinkt zo op een rijtje best veel, maar als ik een tussenbalans opmaak,
dan valt mijn leven reuze mee. Bij een aantal van die besluiten overviel mij wel
en hevig spijtgevoel, maar achteraf beschouw ik ze als onvermijdelijke stappen
in een proces dat leven heet en dat mij heeft gebracht tot waar ik nu ben.

Spijt heb je in mijn beleving als je tegen beter weten in een verkeerde keuze maakt
omdat je hoopt dat de uitkomst van die twijfelachtige keuze toch positief zal zijn,
maar die achteraf niet eens op een levensles lijkt.

Van de keuze die ik afgelopen maart in het stemhokje maakte heb ik spijt. Ik
ben voor één keer de partij die ik altijd mijn stem geef ontrouw geweest. Dat
komt omdat ik een moederskindje ben. Mijn moeder was een sterke vrouw bij
wie ik mij veilig voelde. Op de kieslijst stond nu zo’n vrouw bij wie ik datzelfde
gevoel had. Ze beloofde nieuw leiderschap en was de verpersoonlijking van de
beschaving in de politiek waar ik zo naar snak.

Toen ik het hokje bij haar naam rood maakte twijfelde ik of ze dat in het geweld
van grote bekken, wappies, sjoemelaars, racisten, seksisten en de jongens van de
vrije markt waar zou kunnen maken. Na zoveel maanden concludeer ik dat
mijn twijfel gegrond was. Er zijn geen tekenen van een nieuwe tijd. Integendeel,
het lijkt er eerder op dat de partijen met een sociaal gezicht worden ingekapseld.

Spijt, is het woord dat hier past.

De chaos in Provinciale Staten van Brabant is nog steeds groot nadat zij
vrijdag debatteerden over een voorstel van verkenners Roemer en Van Bijsterveldt
voor een nieuwe coalitie.

Opeens werd duidelijk dat het niet alleen rommelt tussen rechts en links, maar dat het
ook niet zo goed gaat tussen CDA en VVD. Twee partijen die volgens de verkenners het
motorblok zijn van een nieuwe coalitie.

Ik heb er zelf voor Omroep Brabant over geschreven en ook de collega’s van de Brabantse
kranten kwamen tot de conclusie dat het een chaos is.

Er was vrijdag nog een opmerkelijk ding. De verkenners hielden twee gespreksrondes.
De media kregen van de eerste ronde een uitgebreid verslag. Van de tweede ronde niet.

Emile Roemer vertelde dat er van die tweede ronde welbewust geen verslagen waren
gemaakt. Daarin is namelijk met de partijen gesproken over wat zijn in een formatie
gaan inbrengen. De verkenners waren bang dat de fractievoorzitters nooit hun strategie
prijsgeven als die openbaar zou worden, terwijl die voor de verkenners wel belangrijk
was om een goed advies te kunnen geven. Daarom werd er maar helemaal niks opgeschreven.

Bovendien, zei Roemer, ging het in die tweede ronde over mensen.

Je zou graag willen weten wat daarover is gezegd. Niet omdat het smeuïg is, maar omdat
dan voor de Brabantse kiezer duidelijk wordt waar de schoen wringt.  Er zit namelijk veel
oud zeer, wrok en wantrouwen. Dat heeft niet alleen te maken met partijen, ook met mensen.

Zolang dat niet is opgeruimd komt het met deze Provinciale Staten niet meer goed.
Gelukkig voor Brabant is het nog maar anderhalf jaar tot aan de verkiezingen. Wellicht dat
dan met nieuwe hoofdrolspelers eindelijk een begin kan worden gemaakt met waar alle
partijen voor de buitenwacht zo op hamerden:  een stabiel Brabants bestuur.

Na twee bestuurscrises in het provinciehuis van Brabant kun je je afvragen wat er mis is in die hoge
toren in Den Bosch. Iedereen wil namelijk hetzelfde: boeren die een goede boterham verdienen en een
gezond milieu. Maar niemand weet hoe je dat samen moet bereiken. In plaats daarvan hebben
de hoofdrolspelers zich steeds verder ingegraven.

Nog maar enkele jaren geleden ademde alles in Brabant boeren. Dat zit in het DNA van deze provincie.
Ondertussen veranderde de wereld en dus ook Brabant. Op het platteland kwamen meer burgers te
wonen. Mestgeur betekende niet langer dat de buurman hard aan het werk was, het  betekende stankoverlast.

De Q-koorts liet zien dat dieren niet alleen maar geschikt waren om een boterham mee te
verdienen (of mee te beleggen), het betekende ook dat je er ziek van kon worden.

Langzaam maar zeker ontstond het besef dat de intensieve veehouderij een tandje minder moest.
Ook de boeren zelf zagen dat in. Er werden jaren geleden in deze provincie afspraken gemaakt dat
het in 2028 allemaal milieuvriendelijker moest.

Toen het CDA geen deel meer uitmaakte van de colaitie werd In 2017 die deadline onder leiding van
links-liberale opvolgers in Brabant naar voren gehaald. Protesten met tractoren waren het gevolg.
Toch kwam het ervan. De links-liberale coalitie bleek standvastig. Toen zag je hoe Brabant aan het
veranderen was.

De lijn zou na de verkiezingen van 2019 worden doorgezet maar toen kwam het CDA weer mede aan de macht.
Die partij wilde de klok terugdraaien ten gunste van de boeren. Dat lukte niet en de christendemocraten
trokken de stekker uit de coalitie.

Die eerste breuk zette veel kwaad bloed bij links, dat zich bij het grofvuil gezet voelde. Het wantrouwen,
de irritatie en de wrok waren bij iedereen groot. Er bleek met goed fatsoen geen nieuwe coalitie te vormen,
anders dan met Forum voor Democratie.

Het was een gewaagd experiment dat uiteindelijk mislukte omdat het gedachtengoed waar Forumleider
Thierry Baudet voor staat het Brabantse provinciebestuur vergiftigde.

Marja van Bijsterveldt en Emile Roemer moeten nu gaan verkennen. Verkenners zijn mensen die voorzichtig
spieden. De vraag is of ze niet veel beter kunnen beginnen om iedereen met harde hand uit hun loopgraaf
te jagen en een spiegel voor te houden. Het bijzondere in Brabant is namelijk dat iedereen hetzelfde wil.
Iedereen wil dat boeren een boterham kunnen verdienen en dat het milieu wordt gespaard. Het verschil van
mening zit ‘m in het tempo waarin dat moet gebeuren en soms in de manier waarop.

Provinciale Staten hebben het laatste jaar overal een politiek nummer van gemaakt. Aan de andere kant werden
veel van de statenvragen door Gedeputeerde Staten beantwoord met: daar gaat de provincie niet over. Veel beleid
ligt op de bordjes van rijk en gemeenten. De provincie faciliteert en verbindt. Soms is het meer een
procesorganisatie dan een politiek orgaan. Het wordt tijd dat Provinciale Staten de bescheiden rol die ze
spelen inzien en het eigen proces gaan managen.