Facebook is de bijrijder met de kaart 13 augustus 2020

Dit is de lead van een artikel in het Eindhovens Dagblad:

Sinterklaascomités in den lande voelen zich overvallen door het besluit van Facebook
en Instagram om foto’s van Zwarte Pieten ongewenst te verklaren. ,,Dan maar
niet op Facebook.’’

De kop boven het artikel was nog dwingender:

 ‘Facebook bepaalt niet wat wij met Piet doen’.

Facebook is begonnen als een fotoboek voor een school. Daarna ging het wereldwijd.
Door overnames van concurrenten is het uitgegroeid tot het belangrijkste social
mediabedrijf ter wereld. Twee miljard mensen sturen met enige regelmaat hun zielenroerselen
via één van de kanalen van Zuckerberg c.s. de wereld in.

Facebook hoort bij het leven. Facebook is net zo vanzelfsprekend als – ik hou het actueel –
water uit de kraan. Tenminste als je in het welvarende deel van onze aardkloot woont.
Er zijn ook landen waar het niet vanzelfsprekend is dat er water uit de kraan komt.
Op die plekken is er vaak wel ‘internet’ en dus Facebook.

Hoewel Facebook een verzamelbak is van privé-meningen (die van mij bijvoorbeeld),
poezenfilmpjes, nuttige informatie en fakenews, zijn er mensen die denken dat alles
wat op Facebook staat waar is.

Facebook is voor sommige mensen zelfs zo’n onderdeel van hun leven geworden dat ze
denken dat het van hen is. Mensen denken dat ze op Facebook volledige vrijheid hebben,
dat ze daar kunnen doen en laten wat ze willen.

Dat is volgens mij het grootste misverstand ter wereld. Nou ja, behalve dan misschien
voor goddelozen die het geloof in een god tot het grootste misverstand ter wereld rekenen.

Facebook is een commercieel bedrijf. Dat bakt de koek en wie de koek bakt bepaalt.
De Italiaanse econoom Mariana Mazzucato heeft daar een prachtig boek over geschreven:
De waarde van alles.  Facebook is gratis. Zij schrijft daar over: “Als er iets op internet
gratis is, ben je niet de klant maar het product. Het bussinessmodel van Facebook en
Google stoelt op commercialisering van persoonlijke gegevens, waarbij door de alchemie
van de tweezijdige markt onze vriendschappen, interesses, meningen en voorkeuren
worden omgezet tot verhandelbare artikelen”.

Met andere woorden: iedereen met een Facebookaccount is een product dat FB informatie
levert die verkocht kan worden aan andere commerciële bedrijven die daar ook geld aan
kunnen verdienen. Win-win voor het grootkapitaal met dank aan u en mij.

Facebook is dus van Facebook. Niet van Mien in de Asterstraat die elke dag een fotootje plaatst
van haar huisdier, of de mediabedrijven die via Facebook aandacht vragen voor hun berichten.

Desalniettemin is Facebook niet almachtig. Het bedrijf bepaalt wat niet mag, maar niet
altijd wat wel mag. Soms krijgt Facebook een boete als het berichten verspreidt die
volgens een regering inmenging in verkiezingen zijn.

Facebook kan dus wel degelijk bepalen dat foto’s van Zwarte Piet niet meer mogen.
Wie roept dat Facebook dat niet bepaalt heeft het niet helemaal begrepen.

De term “dan maar niet op Facebook”, klinkt heel stoer, maar Facebook heeft ons
afhankelijk gemaakt. Heel erg afhankelijk. “Dan maar niet op Facebook”,   is net
zoiets als roepen: “nog maar honderd op de snelweg? dan ga ik uit protest toch binnendoor
van Maastricht naar Groningen”.   Dat kan, maar dan ben je in plaats van drie-en-een
half uur zes uur onderweg.  Mits je een navigatiesysteem of een goeie kaart en dito
bijrijder hebt. Zo niet dan wordt het een helletocht. Facebook is namelijk de bijrijder
met de kaart die je naar de eindbestemming leidt.

Geen reacties

Leave a comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Facebook is niet voor watjes 10 april 2018

Arjen Lubach is een boycotactie begonnen tegen Facebook omdat dit bedrijf
data heeft doorgespeeld aan organisaties die daar misbruik van maken.
Sommige mensen weten waarschijnlijk niet eens dat Facebook een bedrijf is
dat geld wil verdienen.

Zelf ben ik een matig Facebookgebruiker, desalniettemin weet ik zeker dat wat
ik op dat platform doe (en ver daar buiten) wordt vastgelegd. Tot nu toe heb ik
daar, voor zover ik weet, geen nadelige gevolgen van ondervonden. Afkloppen!

Wat mij mateloos intrigeert is de vraag hoe je wel slachtoffer kunt worden van
de louche handelingen van Facebook. Ik heb begrepen dat door de verkoop
van data aan Cambridge Analytica Trump de verkiezingen heeft gewonnen.

Dat bedrijf verleidde mensen er toe testjes in te vullen en de gegevens werden
gebruikt voor de campagne van de Republikeinen. En passant sleepten die
invullers vrienden mee zonder dat die dat wisten. In een krant die ik wel
vertrouw las ik dat in Nederland 28 mensen dat testje invulden waardoor
90.000 vrienden slachtoffer werden. Het woord slachtoffer is van de krant. Ik
lees nergens waar dat slachtofferschap uit bestaat. Een beetje medium zou dat
uitzoeken. Het zijn toch 90.000 emoverhalen die het op Facebook goed doen.

Als iemand data misbruikt om verkiezingen te beïnvloeden is dat een kwalijke
zaak. Ik denk dan wel: beïnvloeden is tweerichtingsverkeer. Je hebt mensen
die je een bepaalde kant op willen duwen en dat kun je toelaten of niet. Als je
toch al stond te twijfelen op een bepaald kruispunt kan een klein duwtje de
doorslag geven. Wat ik dan weer niet begrijp is dat je dat via Facebook laat
gebeuren.

Er zijn ook bedrijven die data misbruiken om jou te bestoken met
advertenties.  Advertenties kun je negeren. Stel je voor dat ik op mijn
dagelijkse fietstocht door Eindhoven bij elke reclame-uiting afstap om die
nader te bestuderen. Dan kwam ik nooit meer op mijn bestemming aan.

Een boycot van Facebook is een vorm van populisme. Je genereert een hoop
ruis, maar het leidt nergens toe. Facebook is namelijk ook gewoon heel leuk.
Dat leuke moet je er uitpikken, de rest moet je negeren. Dat vraagt een sterke
geest en discipline, zoals bij het volgen van een streng dieet. Facebook is niet
voor watjes.

6 reacties
  1. Sante (reply)

    10 april 2018 at 10:26

    Jan! Maar wat is er nou echt léuk aan Feestboek? Zelfs de vormgeving slaat nergens op. Ik heb mijn account — nooit gebruikt, alleen al daarom — twee jaar geleden alweer opgeheven en geen seconde gemist. Ooit beschouwde ik het als een goedkope mogelijkheid om een website te beginnen, en dat is het volgens mij nog steeds. Voor de rest is het natuurlijk toch het riool van de samenleving, iedereen die het niet meer kan houden poept het uit op die site. En dat daar in Amerika dan ook nog een bruikbaar soepje van wordt gemaakt, dat stemt toch ook tot nadenken. Je schrijft dat je er nog nooit iets van gemerkt hebt — dat is nu precies de crux: het is niet de bedoeling dat je merkt dat je ooit misbruikt zult worden of al wordt. Alleen al dat laatste feit maakt dat je er goed aan doet je er verre van te houden.

    Voor mij was ook een geweldige stoot om het met Feestboek voor gezien te houden: die domme mevrouw die op tv werd geïnterviewd waarbij zij riep dat al die asielzoekers zomaar een uitkering en een huis kregen. De verslaggever vroeg: Hoe weet u dat? En die mevrouw sprak de gevleugelde woorden: Het stond op Facebook!

    1. Barend Mondt (reply)

      11 april 2018 at 11:06

      Die mevrouw blijft op Feestboek. En jij gaat heen en laat haar in haar waan.

  2. ab klaassens (reply)

    10 april 2018 at 11:31

    Als ik zie wat er op faceboek staat denk ik aan het gezegde dat je een aap
    niet moet laten spelen met een scheermes.

  3. Harry Perton (reply)

    10 april 2018 at 11:38

    Maakt niet uit hoor, dat verkiezingen worden gemanipuleerd en dat we daarom nu zitten met Trump en Brexit. Daar worden we helemaal geen slachtoffers van.

  4. Ximaar (reply)

    10 april 2018 at 11:58

    Zelf ben ik wel blij dat Lubach mensen na laat denken over Fakebook. Het is idd een kwalijk bedrijf dat zeker niet met die intensie is bedacht. Maar zoals bij alles neemt de commercieI het over en dan begint de ellende. Je kan geen voetbal wedstrijd bekijken zonder irritante reclames langs het veld en op de shirts. Idem voor langs de weg en op de bussen. Als je er naar kijkt, dan ben je net zo afgeleid als kijken op een smartphone. Toch mag het en het is zelfs de bedoeling. Met Facebook is het een stuk eenvoudiger je laat gewoon iedereen inloggen en daarmee de ellende accepteren. Wat Lubach nu bedenkt had ik 8 jaar geleden bedacht en sindsdien ben ik er van af. Dat ging toen erg lastig. Het leek wel of ik aan een sekte wilde ontsnappen. En idd ik ben er nog niet zeker van wat er van mij in hun profielenbestanden staat. Want overal, dus ook op gewone websites buiten Facebook, staan hun duimpjes. Als ik er een zie, dan ziet Facebook dat ik daar geweest ben. Ja idd zien ze alleen m’n IP-nummer, maar op dat IP nummer zit maar 1 persoon, te weten ik. Om die reden blokkeer ik met uBlock ook de 3 hoofddomeinen van Fakebook, zodat die duimpjes voor mij netjes geblokkeerd worden. Had Lubach ook wel even mogen vertellen. En natuurlijk is het niet alleen Facebook. Amazon is ook zeer berucht en zelf Gravatar van WordPress vertrouw ik niet. Geen probleem, want ik heb ze niet nodig en heb dan ook weinig hinder van het blokkeren. Sterker nog de websites die ik wel wil zien laden een stuk vlotter.

  5. Barend Mondt (reply)

    11 april 2018 at 11:03

    “Ik denk dan wel: beïnvloeden is tweerichtingsverkeer. Je hebt mensen
    die je een bepaalde kant op willen duwen en dat kun je toelaten of niet.”

    Sorry dat ik het zeg, maar dit is naïeve gedachte nummer 1. Eigenschap van de beïnvloeding is vaak dat het onbewust gebeurt.

    “Advertenties kun je negeren. Stel je voor dat ik op mijn
    dagelijkse fietstocht door Eindhoven bij elke reclame-uiting afstap om die
    nader te bestuderen. Dan kwam ik nooit meer op mijn bestemming aan.”

    Naïeve gedachte nummer 2: reclame heeft een beter effect als je deze niet bewust ervaart. Dus wie komt het eerste op zijn bestemming aan, jij of de adverteerder?

Leave a comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Religie 15 november 2017

Deze week was het technologiecongres Web Summit. Een van de conclusies
was dat techbedrijven er van doordrongen beginnen te raken dat zij niet louter
heil brengen. Social media als Facebook en Twitter en het almachtige Google
kunnen ook kwaad doen ook al is het mantra van Google “don’t be evil”.

Het congres afficheert zich met de slogan “als dit niet je religie is, dan ben je
in deep shit“. Technologie is de oplossing voor alles, vinden de techneuten.
Het woord religie geeft meteen aan waar het mis gaat.

De mens heeft altijd een god nodig gehad om het onverklaarbare te kunnen
verklaren.  Bovendien was de hemel waarin een god woont een troostrijke
gedachte voor de mens die van nature bang is voor sterfelijkheid. Geloof
schept ook een band met medegelovigen. Samen sta je sterk en in geval van
nood heb  je een vangnet. Geloof is een verzekering met heel veel kleine
lettertjes.

Geloof is goed zolang mensen zich beperken tot het loven en prijzen van een
god en alles in het werk stellen om zijn (of haar) schepping – inclusief de
medemens – in alle schoonheid te laten bloeien. Het ging mis toen mensen
zich opwierpen als rechtstreekse gezanten van een god. Faliekant mis ging het
toen anderen het leven van die gezanten te boek stelden volgens eigen
goeddunken. Helemaal desastreus was het toen anderen die teksten uitlegden
zoals het hen het beste uit kwam. Social media in optima forma.

Religie heeft goede dingen voortgebracht, het heeft mensen troost gebracht,
het heeft mensen samen gebracht en – dat onderschatten we wel eens – het
heeft fantastische kunst voortgebracht. Maar kijkend naar de wereld van dit
moment denk ik dat we beter af waren geweest als die religie gevrijwaard was
gebleven van profeten en boeken over hun leven. Die hebben ons losgezongen
van loven, prijzen en rentmeesterschap.

We zijn een paar duizend jaar verder. Tech vindt zichzelf dus blijkbaar de
nieuwe religie, waar meteen al het dreigement aan gekoppeld wordt dat je in
deep shit zit als je niet meedoet, hoe herkenbaar. Tech, die Facebook en
Twitter heeft voortgebracht. Social media die mensen troost brengt, die
mensen samen brengt, maar waarvan we na amper twintig jaar al de
rafelranden zien. Ik ben benieuwd hoe deze nieuwe religie met z’n miljarden
goedgelovige volgers zich ontwikkelt met de ervaring van 2000 jaar oude
religie in het achterhoofd van de mensheid.

Geen reacties

Leave a comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Facebook 6 juli 2017

Er wordt gezegd dat Facebook jouw tijdlijn zo stuurt dat je alleen maar die
informatie ziet die jou in je eigen bubble laat leven. Aldus maakt Facebook
jouw wereld niet groter, maar kleiner. Dat laatste is mijn eigen interpretatie,
dat begrijpt u.

Deze week moest ik daar aan denken toen mij werd gevraagd een stukje te
schrijven voor de website van mijn omroep over een FB-post van een boze
moeder. Zij had Italiaanse toetjes van de Jumbo gekocht en daar bleek een
druppie alcohol in te zitten. Dat stond op de onderkant van het deksel, dus je
kon het aan buitenkant niet zien. Ze had het toetje opgevoerd aan haar kind
van vier, dat het niet lustte maar er desondanks knap beroerd van was
geworden.

De woedende post was een aanklacht tegen Jumbo. De mevrouw kreeg
tientallen reacties van mensen die meehielpen Jumbo neer te sabelen. In de
ogen van de media is er dan sprake van dat Facebook los gaat en als dat
gebeurt moeten de media daar over berichten.

Aan mij de schone taak. Aanvankelijk sputterde ik wat tegen. Als veertig van
de twee miljard Facebook-gebruikers boos zijn vind ik de term los gaan een
beetje overdreven. Ik vond de hele klaagzang overdreven. Maar je kunt zo’n
taakje ook als een uitdaging beschouwen.  Na twee weken verhalen schrijven
over zware kost als daar zijn boerenprotesten en ingewikkelde politieke
verwikkelingen in het provinciehuis was ik bovendien wel toe aan een
alcoholisch toetje.

Ik liet me gaan en maakte volgens de collega’s “een leuk verhaal”.  Dat verhaal
werd vervolgens op de website van mijn omroep gezet. Binnen een uur
waren er meer dan 120 reacties. Die lees ik eigenlijk nooit, maar mijn ego ging
toch op zoek naar mensen die mijn verhaal ook leuk vonden. Niemand, ik had
het kunnen weten. Ons publiek gaat voor de inhoud, niet voor de vorm.

Wie schetste mijn verbazing toen bleek dat mensen die reageerden vrijwel
unaniem de moeder onderuit schoffelden. Ik kwam een keer een woord tegen
dat begon met zeikw en eindigde op ijf.  Dat was geheel in tegenstelling tot wat
haar vrienden schreven.

Zo zie je maar hoe belangrijk het is dat Facebook er voor zorgt dat je in je
eigen bubble leeft.

1 reactie
  1. Peer (reply)

    9 juli 2017 at 19:57

    Dankzij Facebook wordt de wereld weer een klein dorp, waar alle baby’s verslaafd zijn aan Breezerpudding.

Leave a comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Facebook 9 juli 2016

Naar aanleiding  van het doodschieten van politiemensen in Dallas laait de
discussie op over de grenzen van Facebook. Aan dat geweld ging een
livestream op FB vooraf die gemaakt werd door de zus van een zwarte
man die door politiegeweld om het leven kwam.

Konden burgers vroeger op FB via tekst en foto’s hun mening kwijt c.q.
hun leven delen, de moderne techniek maakt het mogelijk er in beeld
en geluid live bij aanwezig te zijn. Zelfs als die beelden van dien aard
zijn dat reguliere media ze wel over nemen, maar altijd met de
waarschuwing: “schokkende beelden”.

De discussie gaat er nu over waar de grenzen liggen en wat de
verantwoordelijkheid is van FB. Facebook is van een smoelenboek voor een
school uitgegroeid tot het grootste sociale medium ter wereld. Sterker
nog: een wereld zonder Facebook is voor de meeste mensen niet meer
voor te stellen.

Op dat medium maken gewone mensen de dienst uit. Mensen hebben
dat stukje van het internet geclaimd en zullen dat niet laten afpakken.
Vermoedelijk hebben de meeste mensen niet eens door dat zij gebruik
maken van faciliteiten van Mark Zuckerberg c.s. Facebook is van iedereen
Facebook is een recht. Facebook is de plek waar je jouw leven deelt, de
goede en de kwade kanten laat zien.

De vraag wat de verantwoordelijkheid is van Facebook is een gepasseerd
station. Facebook is de geest die uit de fles ontsnapt is. Facebook is allang
niet meer van Facebook.

2 reacties
  1. Groninganus (reply)

    9 juli 2016 at 12:30

    Zit er zelf niet op, maar een ervaring leerde me dat een klacht, in dit geval over copyrightschending, vrij snel gehoor vond.

    Dat was wel anderhalf jaar geleden, moet ik erbij zeggen. Inmiddels kunnen buitenstaanders veel moeilijker controleren of materiaal van ze zonder toestemming gebruikt is. Wil Facebook materiaal van gebruikers kunnen hergebruiken voor bijv. reclamedoeleinden, zoals in de gebruikersovereenkomst staat, dan moet het er wel zeker van zijn dat dit geen geroofd goed is.

  2. ab klaassens (reply)

    9 juli 2016 at 21:23

    Mensen die goed zijn in manipulatie kunnen van Face-book gebruikers en bezoekers een gevaarlijke menigte maken. Joseph
    Goebbels, chef propaganda van Adolf Hitler slaagde erin miljoenen Duitsers te laten juichen bij agressieve kreten
    jegens mensen die niet voldeden aan het mensbeeld dat Adolf Hitler voor ogen had. Dat lukte Goebbels zonder
    TV en Face-book. Met de nieuwe communicatiemiddelen is het veel makkelijker om toegang te krijgen tot
    menigten. Vage vermoedens en insinuaties van kwaadwilligen kunnen leiden tot een lynch-party of massa-moord. Ik herinner
    mij een zaterdagse radio-uitzending van een paar jaar geleden. Een luisteraarster telefoneerde: “Jullie doen niet wat WIJ willen.”
    Toen ging het over de muziekkeuze. Door de nieuwe media kunnen dwingelanden bepalen wat WIj willen. Doet u nog maar eens
    een referendum, Jan Roos.

Leave a comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Henk Krol 19 november 2015

Het was een dingetje in de media: het Brabantse Tweede Kamerlid
Henk Krol had op Facebook wijlen de schrijver Joost Zwagerman
gefeliciteerd met zijn verjaardag. Joost leeft voort in de hemel die
Facebook heet.

Weldenkende mensen weten dat je op Facebook altijd één muisklik
verwijderd bent van de publicatie van een tekst waar je later ongelofelijk
spijt van hebt.

Facebook is een slap koord waarop je alleen in balans blijft als je
behendig manoeuvreert.

Henk was even uit balans. Hij had niet alleen “van harte gefeliciteerd”
ingevuld op de tijdlijn van de dode schrijver, hij had een persoonlijke
boodschap geschreven. Er was geen sprake van achteloosheid. Wat de
voorman van 50Plus heeft bewogen is gissen. Misschien lijdt Henk aan
ouderdomskwalen die niet alleen zorgen voor meer toiletbezoek maar
die ook de grijze massa in het hoofd aantasten.

Toen de politicus uit Eindhoven zich omstandig verontschuldigde was
het te laat. Omdat het Nederlandse journaille het kritisch volgen van
volksvertegenwoordigers uiterst serieus neemt vloog de omissie van
de 50Plus leider onmiddellijk als een komeet over het wereldwijde web.
Leedvermaak is na porno het best scorende product op internet.

Geen kleffe handjes meer
Door al die opwinding over Henk werd een interessante ontwikkeling
aan de aandacht onttrokken. Facebook geeft je blijkbaar een leven
na de dood. Er zijn mensen die uren lang tijdens duistere seances
proberen geesten op te roepen. Dat gebeurt vaak in benauwde
achterafkamertjes met gebloemde gordijnen en het risico dat je door
een medium, dat vooral uit is op eigen gewin, in de maling
wordt genomen.

Facebook biedt een proper alternatief. Eén keer per jaar verschijnt
de overleden echtgenoot, vriend of kennis namelijk zonder
hocus pocus op het scherm. Dankzij Facebook. Het mooie is dat je er
de klok op gelijk kunt zetten. Je hoeft dus niet meer uren hopen
op een teken van leven van tante Annie. Je kunt gewoon met een wijntje
en een kaarsje samen aan tafel rond een laptop gaan zitten. En je
hoeft ook elkaars kleffe handjes niet meer vast te houden.

2 reacties
  1. Wieneke (reply)

    19 november 2015 at 13:58

    Tja, die Henk Krol. Wat moet je nu met zo’n menneke?

  2. Harry Perton (reply)

    19 november 2015 at 15:30

    Het leven na de dood, mogelijk gemaakt door Facebook, biedt Facebook ook het voordeel dat het de doden nog reclame kan laten maken voor producten, waarmee ze bij leven nooit veel op hadden.
    (Dit is dus al verscheidene malen gebeurd.)

Leave a comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *