(Door Ab Klaassens)
In de taalrubriek van de Volkskrant dd 9.11.2017 geeft redacteur Bart
Koetsenruijter een drietal klagende lezers onderuit de zak. Ze hadden de Van
Dale moeten raadplegen voor ze aan de mopper gingen over het zinnetje ‘Al
ruim een eeuw soebatten wetenschappers waarom….’
De klagers vonden het gebruik van het woord ‘soebatten’ niet terecht. Dat
woord betekent, volgens de klagers, ‘smekend, nederig vragen’. Dat kun je,
volgens de klagers, dus niet gebruiken als alternatief voor ‘bekvechten en
kibbelen’.
Redacteur Koetsenruijter verwerpt de klacht met een verwijzing naar de
jongste Van Dale. Daarin staat achter soebatten eerst ‘smekend en vleiend
vragen’ en daarna een tweede betekenis, namelijk langdurig en uitvoerig
discussiëren. Er staat bij dat dit een uitbreiding van de betekenis is. In de
voorlaatste editie van de Van Dale – van 1995 – ontbrak die tweede betekenis
terwijl het toen al vele jaren, vooral in de journalistiek, in de gewraakte
betekenis werd gebruikt.
Redacteur Koetsenruijter rekent mijns inziens de redactie van Van Dale tot
een absolute taal-autoriteit. Maar de Van Dale beschrijft slechts wat er gaande
is en doet dat met grote behoedzaamheid.
Het is een keuze, zoals ooit iemand – vermoedelijk een journalist – het woord
‘soebatten’ wel aardig vond om een twistgesprek te beschrijven. Vervolgens
zag hij dat heel veel collega’s hem na-aapten. Hij stierf met in zijn laatste
ademtocht de verzuchting dat hij Van Dale had gehaald.