Soebatten 12 november 2017

(Door Ab Klaassens)

In de taalrubriek van de Volkskrant dd 9.11.2017 geeft redacteur Bart
Koetsenruijter een drietal klagende lezers onderuit de zak. Ze hadden de Van
Dale moeten raadplegen voor ze aan de mopper gingen over het zinnetje ‘Al
ruim een eeuw soebatten wetenschappers waarom….’

De klagers vonden het gebruik van het woord ‘soebatten’ niet terecht. Dat
woord betekent, volgens de klagers, ‘smekend, nederig vragen’. Dat kun je,
volgens de klagers, dus niet gebruiken als alternatief voor ‘bekvechten en
kibbelen’.

Redacteur Koetsenruijter verwerpt de klacht met een verwijzing naar de
jongste Van Dale. Daarin staat achter soebatten  eerst ‘smekend en vleiend
vragen’ en daarna een tweede betekenis, namelijk langdurig  en uitvoerig
discussiëren. Er staat bij dat dit een uitbreiding van de betekenis is. In de
voorlaatste editie van de Van Dale – van 1995 – ontbrak die tweede betekenis
terwijl het toen al vele jaren, vooral in de journalistiek, in de gewraakte
betekenis werd gebruikt.

Redacteur Koetsenruijter rekent mijns inziens de redactie van Van Dale tot
een absolute taal-autoriteit. Maar de Van Dale beschrijft slechts wat er gaande
is en doet dat met grote behoedzaamheid.

Het is een keuze, zoals ooit iemand – vermoedelijk een journalist – het woord
‘soebatten’ wel aardig vond om een twistgesprek te beschrijven. Vervolgens
zag hij dat heel veel collega’s hem na-aapten. Hij stierf met in zijn laatste
ademtocht de verzuchting dat hij Van Dale had gehaald.

Leave a comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Van Dale 8 oktober 2016

Deze week is er een kinderboek verschenen met de titel
‘Hetminderminderkinderboek”.

Kinderen gaan daarin op zoek naar meneer  Van Dale om hem te vragen
waarom er in zijn dikke woordenboek woorden staan als kut-Marokkaan en
geitenneuker.

Ik was verbaasd te horen dat dergelijke woorden officieel in onze
nationale woordenschat waren opgenomen. Ik viel helemaal van mijn
stoel toen ik hoorde dat de verklaring voor geitenneuker moslim is.

Waarom, dacht ik, moet je scheldwoorden een officieel tintje geven.
De Dikke Van Dale heeft gezag en daardoor is alles wat er in het boek
staat waar. Wij kunnen nu bij wijze van spreken gerust geitenneuker
over spreken als wij het over moslims hebben, want het staat in de Dikke.

Ik las een interviewtje met Ton den Boon, hoofdredacteur van het
woordenboek. Hij denkt niet dat dankzij zijn woordenboek geitenneuker
nu gelegitimeerd is. “Het is precies andersom. Omdat het ingeburgerd
raakte, kreeg het een lemma. Wij registreren het feitelijk taalgebruik”,
zegt hij in de NRC.

Dat doet mij denken aan media die artikelen rondpompen op basis
van een paar geruchten op Twitter of Facebook.  Als je  daar twijfel
over uitspreekt krijg je te horen: “Wij melden het niet zelf, wij melden
slechts dat anderen het melden”. Vroeger wilde iedereen de Volkskrant
zijn, nu wil iedereen Facebook zijn.

Maar, als geitenneuker kan voor moslim, heb ik er voor meneer Van Dale nog
eentje. Ik heb lang in Den Bosch gewoond en ontdekt dat Bosschenaren
elkaar liefkozend begroeten  met: hè kut. Het is algemeen ingeburgerd en wordt
ook door anderen gebruikt als ze een Bosschenaar zien. Dus wat mij betreft kan
er in de volgende editie van Van Dale een nieuw lemma bij:

3 kut (aanspreektitel) (informeel)

  1. Bosschenaar
  1. Wieneke (reply)

    8 oktober 2016 at 10:00

    Ik hoor hier vaak de puberjongens elkaar begroeten met: Heeee homo. Of heeeeeee, boerenlul. Ze bedoelen er niks mee, het is gewoon een stoere gewoonte. Gaat wel over.
    Tegen mij zeggen ze gewoon: Dag mevrouw. 🙂

  2. Harry Perton (reply)

    9 oktober 2016 at 11:55

    Dat beroep van media op Twitter of Facebook – mijn moeder zei dan altijd: “Als x in de sloot springt, hoef jij ndat nog niet te doen.”

    (Kinderen spelen te weinig buiten vandaag de dag. Dat heeft funeste effecten.)

Leave a comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *