(Door Marlies)

Ze is weer terug, uw Vocalies, terug van een 4-daagse trip naar Wenen met
tien alleraardigste gasten van Musico.  Reden om hier weer eens een stukkie te
schrijven over de producties waar we getuige van mochten zijn. Ik heb u
bepaald weinig bediend in de afgelopen maanden; dat gaan veranderen.

De aardigste ‘productie’ was misschien wel Wenen zelf; als je van (klassieke)
muziek houdt moet je dáár zijn; de stad bulkt er werkelijk van. Je zou er
makkelijk een aantal maanden kunnen verblijven en dan iedere avond naar
een andere prachtige uitvoering kunnen gaan, gesteld dat je daar het geld voor
had, want goedkoop is de stad niet…

Goed, wij begonnen onze 4-daagse met een uitvoering van Giuseppe Verdi’s
‘Macbeth’ in het Theater an der Wien (dat kort geleden haar 10-jarig bestaan
als opera-theater vierde; het gebouw staat er al veel langer) .

Tijdloos als de thematiek van ‘Macbeth’ is (machtswellust en de desastreuze
gevolgen daarvan) , kun je er als regisseur alle kanten mee uit en juist daarin
schuilt het gevaar: regisseurs gáán er soms alle kanten mee uit, behalve de
goeie…

Even – in het begin – gingen de haren in mijn nek rechtop: ‘Macbeth’ begint
in de originele versie met een heksenkoor ergens op een vlakte in Noord-
Engeland en hier had de regisseur gekozen voor een nachtclub, en van het
koor androgyne wezens gemaakt door ze (geraffineerd, dat wel) voor de ene
helft man en voor de andere helft vrouw te laten zijn.

Ik moest eraan wennen maar sprak mezelf toe zoals ik mijn gasten had
toegesproken: “Zet je geest  open en ga mee in het parallelle universum dat
opera is en laat je meevoeren; probeer niet tegen de stroom in te roeien met
logica, want dan heb je geen avond…”. Vanaf dat moment ging het goed,
eigenlijk steeds beter.

De heksen zongen te mooi; bij ‘Macbeth’ in Boedapest zongen ze zoals ik het
voor deze rollen het liefste heb: schel, bij het lelijke af en daardoor
buitengewoon dreigend.

Dat ‘probleem’ van te mooi zingen gold eigenlijk ook  Lady Macbeth: te mooi,
bijna schools. Een hele jonge Adina Aaron (ik heb nergens kunnen vinden
wanneer ze geboren is) zong de rol en kwam er goed doorheen. Ze acteerde
geweldig, is een prachtige, slanke, zwarte vrouw en heeft alles mee, maar
wellicht is het nog wat vroeg voor deze zware rol.

Aan het eind in de even beroemde als beruchte slaapwandelaria koos ze er
– waarschijnlijk bewust – voor de hoge C niet te zingen, ze octaveerde ‘m en ik
zakte teleurgesteld terug in mijn stoel. Op die C had ik nou net mijn gasten
geattendeerd; als-ie lukt is-ie spectaculair en onvergetelijk. Als-ie míslukt
blijft-ie je achtervolgen als het onvermogen van het Nederlands elftal uit
penalty’s te scoren. Beter octaveren dan ‘m laten mislukken, maar ik vond het
een gemiste kans.

Niet onvermeld mag blijven dat onze ‘eigen’ Jeroen Bosch nog om de hoek
kwam kijken: aan het begin van de derde acte liet men een gazen doek zakken
en projecteerde daarop een bloedstollende video van de ergste scènes die hij
in zijn schilderijen ten tonele heeft gevoerd. Daaráchter heeft Macbeth zijn
tweede ontmoeting met de heksen, die hem gerust stellen met voorspellingen
die hij verkeerd interpreteert. Ik deed af en toe mijn ogen dicht, zó vreselijk
was de video. Meer en meer leken de beelden te kloppen bij de tekst van
Macbeth en dat was nou eens een vondst waar ik de regisseur om had kunnen
knuffelen.

De heksen zeggen Macbeth dat hij zal blijven overwinnen tot het woud van
Birnam tegen hem op marcheert en dat hij niet door een ‘gewone, uit een
vrouw geboren man’ gedood kan worden. Als de Schotten zich vervolgens bij
hun opmars verschuilen achter afgebroken takken van Birnam Wood en
MacDuff zegt dat hij niet gewoon uit een vrouw geboren is, maar uit de buik
van zijn moeder is gescheurd, zijn de rapen definitief gaar; Macbeth wordt
dodelijk getroffen, sleept zich naar zijn eerder overleden vrouw en sterft bij
haar, terwijl achter hen de nieuwe koning opstaat.

Een geweldige eerste avond dus, daar in Wenen. De mooiste van de drie, vond
ik… Buiten regende het dat het goot en dat hielp ons snel weer op aarde terug
te keren, uit het parallelle universum dat opera heet…

In het filmpje ‘de andere’ donkere Lady Macbeth die de rol beroemd heeft
gemaakt: Shirley Verrett. De geluidskwaliteit is niet top, maar de magie die er
van haar uit gaat wel!