Tommy Wieringa heeft vandaag een mooie column in de NRC. De menselijke maat is bij de toeslagenaffaire
en op veel andere terreinen uit het oog verloren, schrijft hij. Die menselijke maat is ondergeschikt gemaakt
aan het systeem van fraudebestrijding, aan de dekking van de kosten daarvan, aan alles eigenlijk.

Op een bijna rigide manier is er gejaagd op mensen van wie ambtenaren veronderstelden dat het fraudeurs
waren. Blind als ze waren voor de menselijk maat.

Ze hebben dat ongetwijfeld gedaan omdat ze werden opgejaagd door de bestuurders die ze dienden.
Bestuurders die eisten dat er hard werd opgetreden omdat politici in de Tweede Kamer ze daarvoor
mandaat hadden gegeven. Daarom is het goed dat die bestuurders nu samen zijn afgetreden.

Dat aftreden helpt niks, want over twee maanden zijn er verkiezingen en komen de hoofdrolspelers
gewoon weer het toneel op voor de volgende akte. In de rol van de koning van het spel zien we
opnieuw Mark Rutte.

De vraag die mij bezighoudt is hoe het komt dat de menselijke maat zo ver op de achtergrond is geraakt
dat ambtenaren onder leiding van hun aanvoerders zo nietsontziend op rooftocht zijn gegaan.

Volgens mij was het de tijdgeest. Aan de rechterkant van het politieke spectrum was onder leiding van
onder anderen Geert Wilders de roep om law and order steeds luider geworden. Op social media klonk
de roep om een keiharde aanpak steeds luider. De cohorten aan de rechterflank groeiden. Het werd normaal
gevonden dat mensen met een buitenlandse naam extra in de gaten werden gehouden. Racisme en
discriminatie werden institutioneler dan ze al eeuwen waren.

Partijen die nog een beetje gevoel hadden voor de menselijke maat zagen dat ze met een lightversie van
deze gestrengheid garen konden spinnen. Uiteindelijk was het de VVD die dat het slimste deed met een
man die van iedereen de meest slimme was.

Tegelijkertijd nam de marktwerking een grote vlucht. Verantwoordelijkheden werden afgeschoven naar
bestuurslagen en organisaties die daar helemaal niet voor waren toegerust.

Aldus ontstond er in dit land een situatie waarbij niet de menselijke maat de leidraad was, maar
de mate waarin politici zich het hoofd op hol laten brengen. En ik ben bang dat het te laat is om de
geest terug in de fles te duwen.  Mijn somberheid over onszelf en de mensen die wij op het
podium hijsen is groot.

Leave a comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *