Eén van de meest opmerkelijke rouwadvertenties die ik ooit heb gezien
stond gisteren in de NRC. Voormalig CDA-Tweede Kamerlid Frans
Jozef van der Heijden en zijn vrouw Gonnie besloten samen een einde
te maken aan hun “voltooid” leven en ze lieten een statement na.
Dat statement stond in hun rouwadvertentie op het moment dat
het maatschappelijk debat over voortijdige levensbeëindiging is
losgebarsten.
Frans Jozef en Gonnie van der Heijden uiten in hun laatste woorden
kritiek op de bezuinigingen in de zorg en ze koppelden dit aan de dreiging
van “groot lijden en last” aan het einde van het leven.
Waar ik mee worstel is de vraag: wat is een voltooid leven. Als je,
zoals het echtpaar Van de Heijden, nog zo’n boodschap hebt is je
leven dan voltooid? Als je je boodschap postuum de wereld in
stuurt, weet je niet of die resultaat heeft.
Ik ken het echtpaar niet, dus ik mag daar niet over oordelen. Misschien
was het fysiek niet meer in staat om anders dan zo een statement te
maken.
Het geeft voor mij wel aan hoe ingewikkeld het begrip voltooid is.
Natuurlijk moet iedereen dat voor zichzelf uit maken, maar omdat dat
in ons land wettelijk moet worden geregeld, zijn het anderen die
daarvoor de kaders scheppen.
Het echtpaar Van der Heijden heeft het de beslissers niet gemakkelijker
gemaakt. Zij die vóór verruiming zijn zullen het statement aanhalen om
hun gelijk te krijgen. Zij die tegen zijn kunnen nu een extra argument
hebben, namelijk of het aan de individuele mens is te beslissen of een leven
voltooid is.