Dit is de lead van een artikel in het Eindhovens Dagblad:

Sinterklaascomités in den lande voelen zich overvallen door het besluit van Facebook
en Instagram om foto’s van Zwarte Pieten ongewenst te verklaren. ,,Dan maar
niet op Facebook.’’

De kop boven het artikel was nog dwingender:

 ‘Facebook bepaalt niet wat wij met Piet doen’.

Facebook is begonnen als een fotoboek voor een school. Daarna ging het wereldwijd.
Door overnames van concurrenten is het uitgegroeid tot het belangrijkste social
mediabedrijf ter wereld. Twee miljard mensen sturen met enige regelmaat hun zielenroerselen
via één van de kanalen van Zuckerberg c.s. de wereld in.

Facebook hoort bij het leven. Facebook is net zo vanzelfsprekend als – ik hou het actueel –
water uit de kraan. Tenminste als je in het welvarende deel van onze aardkloot woont.
Er zijn ook landen waar het niet vanzelfsprekend is dat er water uit de kraan komt.
Op die plekken is er vaak wel ‘internet’ en dus Facebook.

Hoewel Facebook een verzamelbak is van privé-meningen (die van mij bijvoorbeeld),
poezenfilmpjes, nuttige informatie en fakenews, zijn er mensen die denken dat alles
wat op Facebook staat waar is.

Facebook is voor sommige mensen zelfs zo’n onderdeel van hun leven geworden dat ze
denken dat het van hen is. Mensen denken dat ze op Facebook volledige vrijheid hebben,
dat ze daar kunnen doen en laten wat ze willen.

Dat is volgens mij het grootste misverstand ter wereld. Nou ja, behalve dan misschien
voor goddelozen die het geloof in een god tot het grootste misverstand ter wereld rekenen.

Facebook is een commercieel bedrijf. Dat bakt de koek en wie de koek bakt bepaalt.
De Italiaanse econoom Mariana Mazzucato heeft daar een prachtig boek over geschreven:
De waarde van alles.  Facebook is gratis. Zij schrijft daar over: “Als er iets op internet
gratis is, ben je niet de klant maar het product. Het bussinessmodel van Facebook en
Google stoelt op commercialisering van persoonlijke gegevens, waarbij door de alchemie
van de tweezijdige markt onze vriendschappen, interesses, meningen en voorkeuren
worden omgezet tot verhandelbare artikelen”.

Met andere woorden: iedereen met een Facebookaccount is een product dat FB informatie
levert die verkocht kan worden aan andere commerciële bedrijven die daar ook geld aan
kunnen verdienen. Win-win voor het grootkapitaal met dank aan u en mij.

Facebook is dus van Facebook. Niet van Mien in de Asterstraat die elke dag een fotootje plaatst
van haar huisdier, of de mediabedrijven die via Facebook aandacht vragen voor hun berichten.

Desalniettemin is Facebook niet almachtig. Het bedrijf bepaalt wat niet mag, maar niet
altijd wat wel mag. Soms krijgt Facebook een boete als het berichten verspreidt die
volgens een regering inmenging in verkiezingen zijn.

Facebook kan dus wel degelijk bepalen dat foto’s van Zwarte Piet niet meer mogen.
Wie roept dat Facebook dat niet bepaalt heeft het niet helemaal begrepen.

De term “dan maar niet op Facebook”, klinkt heel stoer, maar Facebook heeft ons
afhankelijk gemaakt. Heel erg afhankelijk. “Dan maar niet op Facebook”,   is net
zoiets als roepen: “nog maar honderd op de snelweg? dan ga ik uit protest toch binnendoor
van Maastricht naar Groningen”.   Dat kan, maar dan ben je in plaats van drie-en-een
half uur zes uur onderweg.  Mits je een navigatiesysteem of een goeie kaart en dito
bijrijder hebt. Zo niet dan wordt het een helletocht. Facebook is namelijk de bijrijder
met de kaart die je naar de eindbestemming leidt.