Vocalies: een beroemd tweeluik: Pagliacci en Cavalleria rusticana
(Door Marlies)
U hebt nog een stukkie tegoed over het beroemdste tweeluik uit de opera-literatuur: Pagliacci en
Cavalleria rusticana. Op 5 september 2019 gaan deze twee juweeltjes in première bij de
Nationale Opera. ‘Met een sterrencast van wereldklasse’ schrijven ze zelf. Dat belooft wat! Gelezen
naar de opvattingen van de regisseur over deze opera’s worden het in ieder geval geen commedia
dell’arte figuren in Pagliacci en geen Siciliaanse ‘couleur locale’ in Cavalleria rusticana. Regisseur
Robert Carsen gaat het anders aanpakken, zegt hij.
Wat hij er ook mee doet: het wordt prachtig! Componisten Ruggero Leoncavallo en Pietro Mascagni
brengen het verisme in deze twee opera’s naar een absoluut hoogtepunt. Gewone mensen, gewone
taal, hartverscheurend drama.
Gauw effe het plot, dan toch maar?
Pagliacci heeft eigenlijk maar één zin nodig: jalousie en ontrouw kan drama’s aanrichten in relaties.
Canio verdraagt het niet dat zijn vrouw hem ontrouw is en steekt haar tijdens een toneelstuk – dat
ontrouw als onderwerp heeft – dood.
En eigenlijk loopt het plot in Cavalleria rusticana een beetje parallel aan dat van Pagliacci: ook daar
speelt jalousie een hoofdrol.
Als ik het goed heb wordt de al even hartverscheurende slotscène uit The Godfather begeleid door
het intermezzo uit Cavalleria rusticana, ik keek het even na en zag weer met tranen in de ogen Al
Pacino’s onzegbare leed als zijn finale nederlaag ingezet wordt als zijn dochter op de trappen van
het operahuis doodgeschoten wordt.
Ik heb ooit een filmpje voor u opgeladen van Vesti la giubba gezongen door Placido Domingo aan het
begin van zijn carrière en ergens op het eind, toen hij bijna ophield tenoren-rollen te zingen. Was een
belevenis op zich, maar die zagen we dus al eens…
Ik zocht en vond tenor Jonas Kaufmann, een scènische opname uit 2015. Ik moet u eerlijk zeggen, ik
moest effe wennen aan de tattoos op dat witte lijf en aan dat rare puntbaardje, maar als je je daar
eenmaal overheen gezet hebt, neemt Kaufmann je mee en zit je ademloos te luisteren. Hoe hij lelijk
durft te zijn en hoe zijn piano-tonen de aandacht naar zich toetrekken en hoe hij voor zijn stem en
zijn emoties tot het gaatje durft te gaan… En in de tussentijd heeft iemand hem geleerd hoe hij met
een stiletto om moet gaan… En hoe hij het slotspel vol-acteert, volstrekt geloofwaardig… Wat een zanger!