Vocalies (474) 9 juni 2018

(Door Marlies)

Weet u wat het voordeel is van ouder worden…??? Dat je meer verleden hebt!
En dat dat verleden soms in een gesprek ineens om de hoek komt kijken, soms
om naar te spoken, maar soms ook om achteraf nog lang te glimlachen en
dingen in een ander perspectief te zien. Na meer dan twintig jaar doet het
deksel dat je toen op je neus kreeg geen pijn meer en een compliment blijkt
langer te blijven hangen.

Ik zat deze week in mijn hoedanigheid als (soort van) secretaresse met
beleidsambtenaren aan tafel. De sfeer was licht melancholiek: de werkgroep
die om mij heen zat genoot van een laatste diner samen: ze is namelijk
opgeheven, anders ingedeeld, niet meer in deze samenstelling bezig, de focus
is verlegd, de speerpunten veranderd, ze is niet meer geborgd (ieieieiek, die
term zou verboden moeten worden…). Kortom met alle ambtelijke termen op
een stokkie en het stokkie in het vuur: het is afgelopen met deze club. Ze
zullen elkaar in andere samenstellingen nog wel tegenkomen en
samenwerken, maar zoals we hier aan tafel zaten zal dat niet meer gebeuren…

Mijn buurvrouw bij het diner was ook een oud-collega: ergens in 1997 werkten
we samen voor dezelfde gemeente. Ik als eind dertiger die een professionele
zangcarrière in rook had zien opgaan en dus weer ‘gewoon’ aan het werk was
gegaan en zij als beginnend jurist, een stuk jonger nog, aan het begin van haar
loopbaan… We hadden het over ‘ken je die-en-die nog?’ en  ‘wat is er toch van
die-en-die geworden?’ toen ze me aankeek over de rundercarpaccio en zei: “ik
weet nog dat we als collega’s mee geweest zijn naar een concert dat jij in het
gemeentelijk cultureel centrum gaf, met een paar jongere zangcollega’s,
sjonge, wat was ik onder de indruk, zoiets had ik nog nooit gezien of
gehoord… zo’n stem… als ik op TV opera zag zapte ik altijd door, maar dit was
verpletterend…”

Ik kan u nauwelijks uitleggen wat een plezier haar compliment mij deed. Ter
plaatse kon ik het concert nauwelijks nog terughalen, maar later op de avond,
thuis op de bank, kwamen de flarden terug en zat ik nog met een glimlach,
niet van mijn gezicht af te béitelen. Ja, het was een mooi concert geweest…

Ik pak mijn plakboeken zelden van de boekenplank, eigenlijk bijna nooit. Dat
bleek ook uit de spinnenwebben die ik lostrok toen ik het juiste boek
probeerde te grijpen; in drie jaar hebben die beesten flink hun best gedaan…
Wanneer zou het nou toch geweest zijn, dat concert?

Het bleek december 1997 geweest. Meer dan twintig jaar geleden, de foto’s
hielpen, bijna alles van die middag kwam terug. Ook de minder leuke dingen:
de sfeer binnen het adhoc opgerichte gezelschap was in de kleedkamers al niet
goed geweest en de recensie, die – laat ik het tactisch proberen weer te geven
– voor mij ietskes beter uitpakte dan voor de heren tenoren, kwam als een
boemerang terug: ik zou de recensent gekend en beïnvloed hebben, er vielen
harde woorden, het clubke klapte uiteen. Ik leerde toen weer een harde les:
het vak is ook binnen de amateurkringen keihard en niet altijd rechtvaardig –
ik heb namelijk een verdomd goed concert gezongen, toen – en een staande
ovatie krijgen heeft ook een keerzijde.

Het duurde tot in 2011 voor ik definitief besloot dat al die negatieve zaken de
positieve teveel overschaduwden, dat mijn faalangst me nog eens zou
vernietigen als ik niet uitkeek en dus: te stoppen met actief solo-zingen. Het is
een strijd geweest, maar zo’n ‘postuum’ compliment na meer dan 20 jaar is
een geweldige pleister op de wonde… die inmiddels trouwens goed genezen is!

De recensent had het over een ovationele reactie op mijn ‘Pace, pace, mio dio’
uit Verdi’s ‘La forza del destino’ en die doe ik mezelf dus hieronder effe
cadeau… Ik zal u lichtjes beschrijven wat er door je heen gaat als je zo’n aria
zingt, dan is het niet voor niks dat na meer dan twintig jaar het spiergevoel
nog precies terugkomt, ’s avonds op de bank.

Er zijn op YouTube talloze prachtige versies te vinden. Ik koos deze, omdat
James Levine (‘Jimmy’ voor intimi) dirigeert en ik moest glimlachen hoe hij
met een ‘opslag’ meteen het tempo haarfijn voor het orkest vastlegt. Hoezo, 4
tellen vooraf?

Bij het chromatische loopje naar beneden aan het begin leer ik nu nog dat het
geen ruk uitmaakt in welk tempo je de noten als sopraan doet, als je maar
zuiver uitkomt en ongeveer gelijk met het orkest… sopranen vrijheid…

En die prachtige lange Verdi-lijnen , die volkomen organisch komen, als je een
Verdi-zangeres met een fatsoenlijke ademtechniek bent. Gek genoeg lukte het
me bij Mozart nooit om zo’n lijn zonder bij-ademen te zingen en bij Verdi
altijd…

Die mooie pianissimo-noot halverwege? Goed afzetten op je middenrif, hem
dan los laten zweven ergens achter je neus en hem als een parachuterende
boompieper laten landen vóór je op het toneel…

En na het tussenspel op tijd inzetten als er geen Jimmy Levine is om het je
aan te geven?  Gewoon banaal tellen: dat is één… dat is twéé, dat is drie…. Als
je bij tien bent komt de tekst: ‘Misero pane…’ tel maar na! Ik had destijds
trouwens een geweldige pianist (wél vriend gebleven!), die subtiel wachtte tot
ik tot tien geteld had… de meeste sopranen kunnen immers maar tot vier
tellen (grapje, dames, grapje!)

En haal vooral adem vóór de laatste ‘Maledizion!’, die hoge bes staat volgens
mij maar als kwartnoot genoteerd, maar ach, als-ie erop zit voor veel en veel
langer: doen!

 

 

Leave a comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vocalies (473) 24 mei 2018

(Door Marlies)

Allemaal leuke dingen in Amsterdam deze zomer. Nu schreeuwt Facebook me
het weer tegemoet: Sir (let wel: Sir!) Bryn Terfel zingt een van zijn
lievelingsrollen op 4 juni in het Concertgebouw: duvel Mephisto in Gounod’s
‘Faust’.

De website van het Concertgebouw noemt Terfel’s vertolking van de rol
terecht ‘elektriserend’. Behalve Faust de hel in lokken, lijkt het hem ook te
lukken het publiek mee te voeren naar duivelse omgevingen.

Oh, heerlijk: ik ben dol op bad guy’s  en girls in films, in opera’s en in boeken,
allemaal veel interessanter dan de gekwelde sopraan uithangen met rugje-
van-handje-tegen voorhoofd: “o, o, wat heeft het leven mij weer beet…”, niks
hoor: liever scheldend en tierend ten onder, dan lijdzaam wegkwijnen, wat u?!

Doe mij maar Don Giovanni, Mephisto, Abigaille, Lady Macbeth, Azucena,
Carmen, Scarpia (trouwens ook ooit weergaloos door Terfel vertolkt) om maar
eens een paar operarollen te noemen, volgorde volstrekt willekeurig en
volledigheid niet beoogd…

En Al Pacino in ‘The Devils Advocate’, Dexter in de gelijknamige serie, Glen
Close in ‘Fatal Attraction’ die het konijn van haar slachtoffergezin vangt en het
te koken zet op het vuur… En diezelfde Glen Close als Cruella de Vil in ‘101
Dalmations’. Ook hier weer geen volledigheid beoogd en er zijn natuurlijk veel
meer rollen en momenten te noemen…

Goed, Vocalies, terug naar Bryn: zijn verschijnen in het Concertgebouw (waar
hij al memorabele rollen en concerten heeft neergezet, zie YouTube) is een
mooie aanleiding om de Mefistofele-aria eens te laten horen, maar dan van
een andere componist, van Arrigo Boito (ook librettist van Verdi) in de
gelijknamige opera, de enige die hij ooit componeerde.

In plaats van u te vermoeien met de plot van Faust, die u natuurlijk al lang
kent is hieronder een vrije vertaling van de aria ‘Son lo spirito che nega’ uit
Mefistofele.

Son lo Spirito che nega sempre tutto; l’astro, il fior.
Ik ben de geest die altijd alles ontkent: de sterren, de bloemen
Il mio ghigno e la mia bega turban gli ozi al Creator.
Mijn gesneer en mijn vijandigheid verstoren de rust van de schepper.
Voglio il Nulla e del Creato la ruina universal.
Ik wil het niets en de totale vernietiging van het universum.
È atmosfera mia vital ciò che chiamasi Peccato. Morte e Mal!
Ik kik op wat men zonde noemt. Dood en verderf!
Rido e avvento questa sillaba: No!
Ik lach en sneer slechts deze ene lettergreep: Nee!
Struggo, tento, ruggo, sibilo: No.
Ik vernietig, ik verleid, ik schreeuw, ik sis: Nee.
Mordo, invischio, struggo, tento, ruggo, sibilo: No.
Ik bijt, ik verstrik, ik vernietig, ik schreeuw, ik sis: Nee.
fischio, fischio, fischio, fischio, fischio!,
Ik fluit!

Parte son d’una latebra del gran Tutto: Oscurità.
Ik maak deel uit van het grote niets
Son figliuol della Tenèbra che Tenèbra tornerà.
Ik ben zoon van de duisternis en zal ernaar terugkeren.
S’or la luce usurpa e afferra il mio scettro a ribellion
Al heerst het licht en probeert het mijn scepter af te pakken,
poco andrà la sua tenzon, v’è sul Sol e sulla Terra: Distruzion!
het gevecht zal niet lang duren: over zon en aarde zal vernietiging heersen…

Zo, eej, da’s nogal: veel leuker dan het verhaaltje over de plot van Faust. Je
krijgt er kippenvel van terwijl je het zit te vertalen. Nooit gedacht trouwens,
dat het handig is als je als operazanger op je vingers kunt fluiten, zou ik best
willen kunnen.

De aria is eigenlijk een zware, fikse bas-aria en Terfel is een tamelijk lichte
bariton, maar hij zoekt het in het venijn en slaagt daar uitstekend in. Je zou er
bijna bas voor willen zijn. Ik zocht de aria op van andere grootheden en die
doen het prima, maar dat vuige, venijnige, snerende van Terfel krijgt niemand
te pakken. Garantie voor een prachtige avond in het Concertgebouw, al is het
dan met ‘Faust’ van Gounod en niet met Mefistofele van Boito!

 

 

Leave a comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vocalies (472) 21 mei 2018

(Door Marlies)

U moet een beetje opschieten hoor, als u de nieuwe voorstelling van Opera
Zuid, Giuseppe Verdi’s  ‘Un ballo in maschera’ nog wilt zien.

Sorry dat ik niet eerder een stukkie er aan wijdde… ik was er effe niet… ik was
in ons geliefde Oostenrijk, zonder WiFi, zonder internet, zonder kranten,
maar mét echtgenoot, lekker eten en drinken, vier prachtige wandelingen, een
paar lekkere boeken en veel slaap… de ideale vakantie. Bij terugkomst zet ik
facebook open en zie dat de productie al begonnen is. Een speellijstje vindt u
onderaan dit stukkie.

Zin in een oud verhaal hierover?
Ik studeerde in 1989 in Salzburg (een zomer-cursus) en had via een mede-
cursist kaartjes voor de generale repetitie van deze prachtige Verdi-opera, in
het Festspielhaus. Von Karajan zou dirigeren… Het was allemaal te mooi om
waar te zijn. De gebeurtenissen in die week in vogelvlucht: Von Karajan sterft
op de bok tijdens een repetitie voor het Mozartrequiem in de Dom, Salzburg
in rouw én in rep en roer, Georg Solti neemt de directie voor ‘Un ballo’ over.
Hij besluit terecht geen pottenkijkers te willen tijdens de generale, dus
worden de kaartjes ongeldig verklaard.

Vocalies balen…. Of ik mijn geld terug gekregen heb kan ik me niet eens meer
herinneren. De mede-cursist had het onvoorstelbare genoegen er wél bij te
zijn. Hij was figurant en stond op het toneel op het moment dat Gustav III,
koning van Zweden, in 1989 gezongen door Placido Domingo, neergeschoten
(of neergestoken, daar mag ik vanaf wezen…) wordt. Zijn opmerking over
Domingo’s optreden zal ik nooit vergeten: “der Mann stirbt so schön…”

Op YouTube is trouwens de hele opera te vinden met Domingo in de hoofdrol
en inderdaad: hij kan heel mooi sterven….

Ik zocht de oude berichtgeving over deze gebeurtenissen weer eens op en zat
glimlachend de krantenartikelen te lezen.

Het is een geweldig opera trouwens. Verdi moest er een en ander aan
veranderen, vanwege politieke censuur, deed dat knarsetandend en gelukkig
is het verhaal genoeg overeind gebleven om een van de veel gespeelde opera’s
te blijven.

Het verhaal, kort:
Samenzweerders hebben het voorzien op koning Gustav III van Zweden. Zijn
vriend en adviseur Ankaström waarschuwt hem en helderziende madame
Ulrica Arvedson voorspelt ook de ellende. Gustav weigert het gevaar onder
ogen te zien. Hij heeft alleen oog voor Amelia,  Ankaström’s vrouw. De liefde
is wederzijds. Tijdens een ontmoeting tussen Gustav en Amelia, verschijnt
Ankaström. Hij herkent zijn gesluierde vrouw niet en wendt zicht tot Gustav,
die hij wil beschermen tegen de samenzweerders. Om die samenzweerders om
de tuin te leiden, wisselen de heren van kleding. Aangekomen in de stad
richten de samenzweerders zich tot de vermeende koning. Amelia werpt zich
tussenbeide, waardoor haar identiteit onthuld wordt. Ankaström sluit zich aan
bij de vijanden van de koning. Tijdens een gemaskerd bal volgt onafwendbaar
de ontknoping en gaat de voorspelling van madame Arvedson in vervulling.

Hier is het speellijstje:
26 mei, Breda, Chassé Theater
29 mei, Utrecht, Stadsschouwburg
2 juni, Tilburg, Schouwburg
5 juni, Scheveningen, Zuiderstrandtheater
7 juni, Venlo, Theater de Maaspoort
9 juni, Sittard, Schouwburg De Domijnen
12 juni, Hasselt, Cultuurcentrum – semiscenisch
14 juni, Heerlen, Parkstad Limburg Theaters
16 juni, Valkenburg, Openluchttheater – semiscenisch
19 juni, Rotterdam, Schouwburg
21 juni, Zwolle, Zwolse Theaters
30 juni, Bloemendaal, Openluchttheater Caprera – semiscenisch

Uiteraard is er meer informatie te vinden op de website én op de facebook-pagina van Opera Zuid.

In het filmpje de trailer van Opera Zuid, heerlijk: een traditioneel gezette Verdi-opera!

 

Leave a comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vocalies (471) 11 mei 2018

(Door Marlies)

Op deze vrijdag tussen de twee halve finales en de finale van het Eurovisie-
songfestival in los ik het derde en laatste deel van mijn belofte in: u hebt nog
het verhaal te goed over ‘Peter Grimes’, de Britten-opera waarmee het Musico-
gezelschap in Düsseldorf haar reis naar het festival 20e eeuwse opera afsloot,
afgelopen zaterdag.

Moet ik trouwens nog iets zeggen of vinden van het optreden van Waylon
tijdens de halve finale van het Eurovisie Songfestival? Eigenlijk niet hè, het
past alleen in deze contreien als je het criterium ‘vocaal’ hanteert: ik schrijf
over en vind iets van klassieke muziek in het algemeen en van vocále klassieke
muziek in het bijzonder… Ik heb de act even achteraf bekeken op YouTube. Ik
kan het niet opbrengen naar de rest van het Songfestival te kijken, te
lawaaierig, te vals (in alle zinnen van het woord…).

Waylon zong zuiver en goed getimed en hij leek zelf ook te genieten van het
optreden, hetgeen ook een kwaliteit is, met alles wat er rondom hem gespeeld
heeft de afgelopen dagen. Ik kan hem benijden om het  – blijkbaar uit
vermogen – aan- en uit kunnen zetten van het ‘rafeltje’ in zijn stem. Het is
langs het randje, want het lijkt me niet goed voor je stembanden, maar hij
komt ermee weg en bij de mupkes van minder dan drie minuten af en toe zo’n
rafeltje zal wel geen kwaad kunnen. Mijn boodschap aan klassieke zangers:
probeer het niet in een opera- of operetteproductie of tijdens een Liedconcert,
dat doe je waarschijnlijk maar één keer en daarna zit je weer een hele tijd
thuis met gehavende stembanden en een overwerkte zangpedagoog (vraag
maar aan Adèle…).

Het dansje van de bandleden sloeg als k.. op dirk, pardon, als een tang op een
varken, maar het was niet zo erg als men op facebook en andere a-social
media wilde doen geloven. En dat Waylon een arrogante bal is met geweldige
zangkwaliteiten wisten we natuurlijk ook al lang… Bij mij gaat zijn geluid
altijd direct naar mijn hart en daardoor vergeef ik hem zijn arrogante gedrag.

Goed, Vocalies vind weer wat, blijkbaar ben ik terug op de rails…

Peter Grimes, dus…  Een  opera in een proloog en drie akten, met een libretto,
gebaseerd op het gedicht Peter Grimes.

Het verhaal  speelt zich af in een dorp aan de kust van Suffolk ergens in het
midden van de negentiende eeuw. Peter Grimes is een visser, die het niet heel
nauw neemt met de moraal en de wet (Ev’rybody’s got a little outlaw in ‘em,
ha, daar hebben we het linkje naar Waylon…).

Peter Grimes lijkt schuldig aan de dood van een van zijn scheepsjongens; het
lijkt een ongeluk. De driftige Grimes windt zich op over de onwil van de
dorsgenoten en gaat zijn eigenwijze en onafwendbaar dodelijke gang: hij
huurt een nieuwe scheepsjongen, mishandelt die en tijdens een gang in de
storm naar de vissersboot, valt de jongen van een klif. De dorpsgemeenschap
keert zich nu echt tegen Grimes en het kleine beetje goodwill wat hij nog over
had is nu helemaal weg.

De opera eindigt met een verwarde monoloog van Grimes. Hij vaart alleen
weg in een bootje en komt nooit meer terug. In het dorp herneemt iedereen de
dagelijkse gang van zaken alsof er niets gebeurd is…

Grimes is een zware rol die lang niet iedere tenor aan zal kunnen. Hij is niet
‘the good guy’ of de held, hetgeen in de opera de tenor bijna altijd wél is… en
rafeltjes zijn in zijn partij aan de orde van de dag… gevaarlijk dus…

Ik had graag een stukkie van de ‘madscene’ willen opladen, maar vond die wel
op YouTube, maar niet van de tenor die de rol van Grimes dit keer gezongen
heeft: Corby Welch.

Daarom een stukkie van de enscenering uit seizoen 2009-2010. Ik neem maar
even aan dat de Deutsche Oper am Rhein dit keer voor dezelfde enscenering
heeft gekozen.

 

 

 

Leave a comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vocalies (470) 9 mei 2018

(Door Marlies)

De reis naar Düsseldorf voor Musico is al weer een p[aar dagen voorbij. De signalen
via facebook zijn dat het een goede reis was, met mooi weer en prachtige voorstellingen.

Zaterdagavond was er weer een ‘double bill’, dit keer in Duisburg (die hebben zo’n prachtig
’plechtig’ operagebouw met van die hoge Griekse zuilen, geweldig!). Weer twee eenakter
‘Ariane’ (door de Duitsers consequent ‘Ariadne’ genoemd) van Boruslav Martinů en
Il Pigmalione’ van Gaetano Donizetti.

Twee voor mij volstrekt onbekende eenakters, volgens mij weinig uitgevoerd.
Dat betekent best effe zoekwerk en inleeswerk. De plot van La Traviata schud
ik uit het hoofd zo uit mijn mouw, maar dit soort eenaktertjes zijn gemeen:
je moet er wat voor doen om ervan te kunnen genieten; dat ‘doen’ is trouwens erg leuk werk…

Daar gaat-ie:
De korte opera ‘Il Pigmalione’ is het eerste podiumwerk van belcanto-meester
Donizetti en vertoont de eerste tekenen van een artistiek drama. Pigmalione
(mocht de titel u bekend voorkomen: ja, George Berard Shaw maakte een bekend
toneelstuk gebaseerd op dit verhaal) haat vrouwen en legt zich toe op de beeldhouwkunst.
Hij maakt een vrouwelijk standbeeld… waarop hij prompt verliefd wordt. Op zijn
smeekbede wekt de liefdesgodin Aphrodite het standbeeld tot leven en Pigmalione
en het beeld worden een gelukkig paar.

Het werk ontstond in 1816 toen Donizetti studeerde bij Padre Mattei in Bologna.
Aha, en nou lees ik waarom ik niet van het bestaan van de opera afwist: Donizetti
was blijkbaar niet tevreden met de eenakter en smeet het ván zich… Later werd het
weer ontdekt en de première was op 13 oktober 1960 in Bergamo.

Ariadne/Ariane

In maar vijf weken componeert Tsjech Boruslav Martinů zijn eenakter over de
Kretenzische prinses Ariadne, haar stiefbroer Minotaurus en de Atheense held
Theseus. Het mythologische verhaal heeft veel kunstenaars geïnspireerd. Bij
Martinů krijgt het thema een diep psychologische dimensie die muzikaal
verbeeld wordt aan de hand van neoclassicistische, neo-barokke en impressionistische
klanken evenals elementen uit jazz en folklore. Ik hou van het vol-vette orkestreren
van Martinů. Hij heeft mooie dingen voor mannenkoor geschreven.

Geniet hieronder in het filmpje even van een leuke intro en toelichting op
de twee producties

I

Leave a comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vocalies (469) 5 mei 2018

(Door Marlies)

Na een moeilijke periode pak ik vandaag de draad weer op. De laatste tijd was
de frequentie van berichtjes  laag, te laag, veel te laag. Het was een lastige tijd
en ik had nauwelijks inspiratie.

Er waren zwaardere zaken te verwerken dan de perikelen van de klassieke
muziek. Ik moest afstand doen van mijn allerbeste vriendin. Een proces dat al
lang geleden, bij mijn weten ergens  in 2011  begonnen was en waarvan we
geen idee hadden hoe lang het zou duren tot de kanker zou winnen.

Een tijd lang deden we net alsof er niks aan de hand was en maakten een
lange neus naar de kanker . . .  Maar ergens vorig jaar augustus was hij voor de
derde keer terug en dit keer definitief. Op 24 april jongstleden overleed ze, te
midden van haar gezin. We deden haar een kleine week later uitgeleide en ik
mocht daar verhalen van onze vriendschap en dat heb ik gedaan.

Geheel in haar geest probeer ik dus de draad weer op te pakken. Ik moest de
muziekreis naar Düsseldorf afzeggen; het zou zomaar hebben kunnen
gebeuren dat de vriendin tijdens of vlak voor die reis zou overlijden en ik
wilde bij haar en haar gezin zijn. Een lieve en zeer deskundige collega-
reisleider nam de reis over en heeft haar eerste twee eenakters in het Theater
van de Oper am Rhein er inmiddels opzitten.

Eerder had ik u beloofd u mee te laten genieten van de plots van de 20-ste-
eeuwse opera’s die het gezelschap in Düsseldorf gaat bekijken. Ik pik plots
hier op, mooie gelegenheid om er weer een beetje in te komen. In de loop van
de stukkies zal ik mijn sprankel wel weer terugvinden…

Gisteren zagen ze in Düsseldorf twee producties: ‘Lénfant et les sortilèges’ en
‘Petruschka’, de een een komische eenakter en de ander een ballet, de een van
Maurice Ravel en de ander van Igor Stravinsky.

Over L’enfant:
Omdat het kind onaardig en tegendraads is moet het voor straf in zijn kamer
blijven. Woedend slaat het de meubels in de kamer kort en klein en kwelt de
kat. „Ik ben boos en vrij!“ roept het triomfantelijk. Maar die triomf duurt niet
lang. Als in een nachtmerrie worden de beschadigde meubels levend en willen
zich wreken op de boosdoener. Zelfs de natuur en haar bewoners bedreigen
het kind. Dat begint te leren dat eigen daden consequenties hebben. Als het
tenslotte medelijden toont met het gewonde eekhoorntje eindigt het gespook,
tenminste… voor nu…

Over Petruschka:
Igor Strawinsky’s ‘Petruschka’ gooit de toeschouwer meteen in het uitgelaten
gedoe van een jaarmarkt, waar een onheilspellend uitziende schurk drie
poppen presenteert. Hij wekt ze met zijn toverkunsten tot leven: de kwetsbare
acrobate Ptitschka, de goedmoedige, on-opgevoede Patap en de streken
uithalende clown Petruschka.

Door hun sadistische meester tentoongesteld en gekweld, verlangen ze alle
drie naar vrijheid, maar het lukt uiteindelijk alleen Petruschka om te vluchten.
In een roes van nieuwe levensvreugde stort hij zich nieuwsgierig in het gewoel
van de jaarmarkt. Maar de vrijheid duurt niet lang…

Strawinsky’s als ballet wordt in de stijl van het Cirque du Soleil gebracht: een
combinatie van animatie en acrobatiek die de natuurwetten lijkt te tarten.
Toneel, animatie, klank en artiesten versmelten tot een ‘live-action-cartoon’
met muziek.

Het filmpje zegt meer over de beide stukken dan ik hier zou kunnen typen. Ze
moeten gisteren een prachtige avond gehad hebben daar in Düsseldorf…

 

 

Leave a comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vocalies (446) Adele 16 augustus 2017

(Door Marlies)

Eerst even: u hebt me een tijdje gemist denk ik… of hoop ik eigenlijk… ahem…
Er was een computerstoring, om niet te zeggen een computercrash en ik kon
alleen via Facebook af en toe mijn snebbel laten horen en u zit natuurlijk niet
allemaal op Facebook. Er waren best zaken waar ik een mening over had (ik
heb niet overal een mening over hoor, dat u dat niet denkt), maar een stukkie
publiceren kon niet meteen.

Inmiddels ben ik weer ‘in business’, maar een podcast op de website zetten
gaat nog steeds niet; die houdt u gewoon te goed en in de tussentijd houdt u
zich maar mooi onledig met de meer dan 214 uren klassieke vocale muziek die
wél op mijn website staan; zie het rijtje aan de rechterkant van het scherm.
Zo wilde ik best Adele publiekelijk een hart onder de riem steken, nu ze (weer)
stemproblemen heeft. U weet niet wie Adele is? Dat is een pop-zangeres, zo
ongeveer ’s werelds beste, in ieder geval ’s werelds populairste en eentje
zonder prima-donna kuren. En wat pop-zangers zijn? Dat zijn types die hun
hart uitzingen, meestal zónder dat daar zangtechniek onder ligt, in
tegenstelling tot (de meeste) klassieke zangers. Er zijn beslist klassieke zangers
die ook maar wat raak schreeuwen, maar dat wordt sneller afgestraft: over
meer dan twee octaven zingend in ik weet niet hoeveel talen , val je nou
eenmaal sneller door de mand, dan wanneer je over minder dan één octaaf en
alleen in het Engels je laat horen.

Dat klinkt een beetje aanmatigend (nu ik het zo teruglees) en dat is niet zo
bedoeld. Ik heb grote bewondering voor een heleboel popzangers, maar ik zag
en hoorde bij Adele al lang geleden aankomen dat het mis zou gaan. En dan
vooral omdat ik zelf, aan het begin van mijn zingend leven ook zo’n periode
heb gehad (en daarna nooit meer, dankzij een ijzeren techniek).
Adele zong een concert in enige grote wereldstad, ik mag ervan wezen welke.

Mijn echtgenoot nam het op en zat het naast mij op de bank af te kijken. Ik
was zeer getroffen door de sfeer die ze wist te creëren en ik had het hart niet
mijn echtgenoot zijn leuke avond af te nemen, dus ik hield mijn kiezen op
elkaar en breide door, maar ik hoorde het en mijn tenen krulden: veel tegen de
toon (dat schijnt trouwens bij popzang te horen: vals zingen, luister maar naar
het songfestival) , veel met opgerekte keel (mijn terugwijkende kaak zie je ook
veel minder als ik mijn kin naar voren steek, maar in dat standje zingen kan ik
niet), toenemend gevoileerd (een mooi woord voor hees). Dat laatste kan erg
sexy zijn, maar je moet het wel uit vermogen doen, niet uit onvermogen…
(luister naar La Streisand, die het knopje voor hees ook na haar zeventigste nog
makkelijk aan en uit zet). Kortom: alle alarmbellen gingen rinkelen en ik dacht:
dat rinkelen doet straks de telefoon bij de beroemde keel- neus- en oorartsen
ook, want dit gaat mis.

Ik hoefde niet zo nodig gelijk, maar kreeg het wel. En als ze na die bezoeken
aan de KNO-arts nou ook maar een zangcoach belt dan komt het misschien
nog goed en blijft het misschien ook goed.

Op facebook (dus) verschenen er hout-snijdende stukken over wat er zoal in je
fysiek (en in je geest trouwens ook) gebeurt als je gaat zingen. Dat is heilzaam
en als je alleen voor jezelf onder de douche zingt is het ook niet zo boeiend of
je dat technisch correct doet of niet; als het niet lekker voelt hou je er vanzelf
mee op. Het wordt een ander verhaal als er een miljoenenpubliek aan je
voeten ligt en je een hele carrière rond die stem gebouwd hebt. Dat moeten
die arme twee kleine spiertjes van pakweg anderhalve centimeter lang en een
halve centimeter breed het voor je doen, geschraagd door een tedere ziel en
een klare geest.

Ik had een stem die het altijd deed, onder de gekste omstandigheden, maar
ook ik ging iedere ochtend de badkamer in, keek mezelf in de spiegel in de
ogen en vroeg mij altijd weer opnieuw af: “zal-ie het nog doen, die vriend daar
in mijn keel? Zal ik vandaag weer tegen de druk bestand zijn? Zal mijn
vermogen te ontroeren en te boeien er vandaag weer zijn en hoeláng zal het er
nog zijn? Is ‘Das Gewisse Etwas’ er nog?” Affijn van dat soort dingen…

Wat moet Adele dan wel niet voelen als ze nu in de spiegel kijkt? Ik hoop dat ze
overeind blijft, want de (pop)wereld zou er een stuk minder plezierig uitzien
zonder haar…

En hopelijk is ze verstandig, laat ze zich niet gek maken door het hele circus
rond haar persoontje en belt ze die arts en die zangcoach en gaat ze aan de
slag om het allermooiste wat er is in een menselijk bestaan weer goed en lang
te kunnen: zingen…

Leave a comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vocalies (416) Tweehonderdste podcast 2 september 2016

(Door Marlies)

Vandaag heb ik op mijn eigen website de tweehonderdste podcast met
klassieke muziek gezet.

Ik citeer in dit stukkie hier en daar uit de teksten die ik bij deze uitzending
schreef, dat dekt wel zo’n beetje de lading van mijn gevoelens bij deze
tweehonderdste.

Begon ik ooit uit min of meer therapeutische gronden met het maken van deze
podcast en was mijn zachte g en wat getrokken uitspraak van het Nederlands
ooit iets waarvoor ik mezelf moest verklaren, dat is allemaal over.

De therapie heeft zijn doel gediend: ik verontschuldig me nooit meer voor
mijn tongval en begin er zelf niet meer over… Zodra ik mijn mond open doe in
het bijzijn van niet-Brabanders blijft het een issue, maar ik blijf er kalm
onder… ik maak de podcasts nog steeds met het grootst mogelijke plezier en
vind door het zoeken naar mooie muziek voor u, nog steeds leuke andere
muziek, die minstens even mooi is, wat dat betreft kan ik door tot in het
oneindige.

Maar het is ook wérk: ik had nooit, nooit en nooit gedacht dat het ooit zover
zou komen. Tweehonderd! Stel je voor: tweehonderd keer muziek zoeken bij
ieder onderdeel, tweehonderd keer de juiste uitvoering vinden, downloaden
en bewerken, tweehonderd keer teksten erbij schrijven en tweehonderd keer
opnames maken. Ik heb ooit uitgerekend dat ik ongeveer een dag werk heb,
alles bij elkaar, aan één uitzending.

Ik heb u gevraagd – toen ik deze uitzending samenstelde – wat u de mooiste
opera-aria ooit, het mooiste lied ooit, de mooiste musicalsong ooit vond en de
reacties heb ik verwerkt. En voor de rest heb ik het aangevuld met mijn eigen
keuze. Omdat dit een privé-podcast is, hoef ik nooit muziek te draaien die ik
zelf niet mooi vind, en in deze tweehonderdste doe ik dat dus ook niet.
Gelukkig vond ik de suggesties die aangedragen werden zelf ook mooi…

‘The impossible dream’ uit Man of La Mancha is een eigen keuze. Ik heb me
altijd verwant gevoeld met Don Quichotte en zelfs nu ik ouder word is er iets
in mij dat maar steeds windmolens zoekt om tegen te vechten, of bierkaaien
zo u wilt… Ik heb ook ontdekt dat er ook een goede kant zit aan dat altijd maar
strijdbaar zijn: ik heb vriendschappen gevonden die een leven lang zullen
duren en het heeft me sterk gemaakt, maar ook eenzaam…. Hoe dan ook: de
Man of la Mancha in deze tweehonderdste zingt ook over mij…

Bijzondere tenor Marco Beasley heeft een tijdlang samen gewerkt met
Christina Pluhar van l’Arpeggiata. Dat is een uitstekend gezelschap dat oude
en volksmuziek vertolkt op onnavolgbare wijze. Ik ken geen gezelschap dat zo
goed authentieke uitvoeringspraktijk en plezier in het spelen kan combineren.
De tekst van de Passacaglia della Vita is een cynische: het komt erop neer dat
een mens moet sterven en dat dat het enige is wat hij moet…. Geheel in
tegenstelling tot de tekst is het lied van een levenskunst die zijn weerga niet
kent… en de stem van Beasley leent zich bij uitstek voor deze gelaagdheid in
de muziek…

Dat lied neem ik dan ook op in dit stukkie. Zie hieronder…

Ter gelegenheid van de tweehonderdste neem ik mijn lief mee uit eten. Hij
was het laatste duwtje in de richting van de website en de podcasts Vocalies en
hij was tweehonderd keer een liefhebbend-kritische ’tegenluisteraar’. We
hadden discussies die inzichten brachten en tot weer nieuwe mooie muziek
leidden; een etentje is wel het minste wat ik hem aan kan bieden. Ter
gelegenheid daarvan zullen we op u, de luisteraar, proosten: moge Vocalies u
wel (blijven) bekomen.

https://www.youtube.com/embed/0l-iU-62VVE”

  1. Wieneke (reply)

    2 september 2016 at 14:00

    Ik lees je stukjes hier altijd en met heel veel plezier. Ik hoop, dat je nog jaren doorgaat, Marlies. Enne…….eet smakelijk!

Leave a reply to Wieneke Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vocalies (408) Vogels 28 juni 2016

(Door Marlies)

Ik weet het nu zeker: het zijn de vogeltjes die met componeren
zijn begonnen, kan niet anders… iemand heeft ooit de roep
van de fanatieke pimpelmees, die  steeds maar een dalend riedeltje
over een kwart bleef zingen op papier gezet  en daar is het mee
begonnen, wat ik u brom…

Die mees namelijk, tjoeterde zowat de hele nacht door, onze
laatste nacht in Noorwegen, nou ja nacht, het wordt daar om
deze tijd van het jaar nauwelijks donker.

Mijn lief en ik hadden in Noorwegen voornamelijk een
nátuur-week, geen cúltuurweek. Alles op zijn tijd, maar een
week zonder (klassieke) muziek kan niet, dus na een paar dagen
begin ik de merels na te fluiten en te luisteren of ik melodietjes
kan maken van de riedels die de zanglijster mij toezingt.

Die kennen trouwens hopen riedels, ik fantaseer altijd dat ze
op hun tak een variant van het ‘Notenbüchlein’ van Anna
Magdalena Bach aan het doorbladeren zijn…

Ik betrapte er een merel op dat-ie gewoon luider ging zingen
als het geluid van de motor van de veerpont dichterbij kwam.
En hij wist precies hóe luid het moest zijn om hoorbaar te
blijven… hij had makkelijker nóg luider gekund.

My kind of guy, zo’n mannetjesmerel: niet te klein, dus je ziet
ze nogal eens, keurig in een overzichtelijk pak en een lekker
vol geluid en… ze zingen zowat het hele jaar door.

Inmiddels zijn we weer thuis en begin ik aan de voorbereiding
voor de volgende reis, dit keer weer een cultuur-reis, met twee
van Mozart leukste opera’s ‘Cosí fan tutte’ en ‘Don Giovanni’…
u hoort van me!

In het filmpje wat zang van mijn zwart-gevederde vriend…

 

 

Leave a comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vocalies (386) 28 november 2015

(Door Marlies)

Eerst effe: ik heb op mijn eigen website Vocalies weer een nieuwe podcast
gezet.

Foei, wat ging het leven er met me vandoor de afgelopen weken. Allemaal leuk
hoor, wat er zoals gebeurde: fijne wandeltocht gemaakt met vriendin, druk op
het werk, effe op en neer naar jarige zus, gebreid dat het een aard had, naar de
bruiloft van zwager, affijn, het leven in het algemeen za’k maar zeggen.

Een van de leukere dingen die gebeurde was dat ik gevraagd werd niet alleen
met kerst maar ook met oud en nieuw een reis te begeleiden. Het gaat er van
komen: met oud en nieuw zit uw Vocalies in de Scala van Milaan.

Waarschijnlijk kun je me op 4 januari opvegen, maar alla, van leven word je
moe en daarna lonken de Kaapverdische eilanden.

Een van de leuke bijverschijnselen van al deze drukte is dat u mee kunt
genieten van de producties waar ik met de gasten van Musico naar toe mag.
Laten we in deze tijd van sprookjes (de Sint en het kind van Bethlehem)
daarom maar eens beginnen met Hänsel und Gretl van Engelbert
Humperdinck (niet de zanger, de componist, maar dat had u al begrepen).

Humperdinck werd geboren in 1854 in Duitsland. Zijn vader was leraar , zijn
moeder dochter van een dirigent en cantor. Hij studeerde muziek aan de
Rheinische Musikhochschule in Keulen en werkte daar ook korte tijd. In 1876
verhuisde hij naar München en studeerde en werkte daar verder. Met een
gewonnen studiebeurs kon hij in Italië verder studeren.

Hij trok vervolgens zo’n beetje Europa door, was eventjes medewerker van
Richard Wagner. Hänsel und Gretl was zijn bekendste werk, het maakte hem
financieel onafhankelijk.

Ik hoef u het verhaal niet uit te leggen. Het is een variant op het aloude Hans
en Grietje-sprookje dat vooral bij kinderen zeer tot de verbeelding spreekt.

Veertien engelen
Heerlijke rollen om te zingen, vooral die van de Knusperhexe, want die mag
nou eens lekker schel en lelijk (let op: niet vals!) uithalen. Het bekendste
stukkie eruit is het gedichtje dat ook mijn kindertijd domineerde. Ik kan het
nog uit mijn hoofd opschrijven:

’s Avonds als ik slapen ga, volgen mij veertien engelen na
twee aan mijn hoofeind, twee aan mijn voeteind,
twee aan mijn linkerzij, twee aan mijn rechterzij,
twee die mij dekken, twee die mij wekken,
twee die mij wijzen naar ’s hemels paradijzen.

Het is een duet tussen Hans en Grietje en het is van een aandoenlijkheid die
zelfs de meest verstokte cynicus kan laten smelten (vooropgesteld dat hij/zij
erin mee wil gaan natuurlijk).

Hou de website in de gaten, want ik ga al die producties lekker met u
voorbespreken, kunt u een beetje meegenieten van de reizen die ik maak.

André Rieu
Ik laad een filmpje op van een concert van André Rieu ergens in Duitsland.
Hij legt het nog een keer uit en de blik van Hänsel ging bij mij meteen naar
mijn hart. En de komen zo prachtig unisono uit, die twee! En dan het koper:
naar goed-Limburgse traditie spatzuiver en stijlgetrouw. Wie wil schelden op
Rieu doet dat maar ergens anders. Ik bewonder hem zeer en hij zet een
’einwandfreie’ versie van dit schattige duet neer.

 

  1. Wieneke (reply)

    29 november 2015 at 09:24

    Wat zoet, die twee. Ik had het optreden al eens eerder gezien op tv en toen vond ik het ook al zo leuk en mooi.
    Schelden op Rieu??? De man verdient alleen maar lof! Zoveel plezier brengt hij de mensen tijdens de concerten. Ik kijk er graag naar en word met de minuut vrolijker.

Leave a comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *