OPERA Archieven - Stroomopwaarts

Opera en voetbal 18 februari 2018

Thuis van de wedstrijd PSV-Heerenveen trof ik mijn vrouw aan de
keukentafel. Ze was terug van de operareis naar Londen. De tafel lag vol
bonnetjes en papieren, de administratie van een reisleidster. Er lag ook een
prachtige poster voor op het grote bord waarop ze haar opera trofeeën en mijn
mooiste foto’s hangt. En er was een kadootje voor mij.

Na de begroeting begon ze meteen te vertellen. Dat is het ritueel nadat ze is
weergekeerd. We zetten ons aan de keukentafel en ze vertelt. Mijn vrouw is
een begenadigd vertelster. Zo goed dat je denkt dat er pas een uur is
verstreken terwijl de wijzers van de klok al vijf kwartier verder zijn. Het is een
familiegave van vaderszijde.

Ze vertelde over een fantastische Carmen die ze had gezien in The Royal
Opera House. Die opera werd gespeeld met op het podium slechts één
immense trap. Er waren geen andere rekwisieten dan een touw, vertelde ze.

Terwijl ze in het programmaboekje bladerde om haar woorden met foto’s
kracht bij te zetten, greep ik de gelegenheid aan om nog eens na te denken
over die rode kaart voor Hirving Lozano. Terwijl mijn vrouw bladerde gluurde
ik op mijn smartphone om te kijken wat de meningen over de kaart waren.

Je luistert toch wel, zei mijn vrouw. Ik kan multitasken, zei ik. Nietwaar, zei
ze. Niemand kent mij beter dan mijn vrouw.

De foto’s in het boekje verzekerden mij er van dat het een fantastische
voorstelling geweest moet zijn.

Daarna vertelde ze over het indrukwekkende concert in het Barbican Centre
met Jonas Kaufmann. Dat is één van de beste tenoren van de wereld en mijn
vrouw was dolgelukkig dat ze hem nu eindelijk live had gezien.

Een soort Messi, dacht ik, maar dat zei ik niet hardop. Ondertussen dacht ik er
aan dat Lozano mogelijk niet mee zou doen tegen Feyenoord en dat de afstand
tussen PSV en Ajax misschien wel zou slinken.

Mijn vrouw vertelde over de enorme drukte in Londen waar ze met een groep
ouderen haar weg moest vinden. Over de geweldige diners die ze hadden
gehad, het vriendelijke hotelpersoneel, de gezellige gasten.

Het lag voor in mijn mond te zeggen dat de scheids niet deugde en dat ik één
van de meest helse fluitconcerten ooit had gehoord. Maar ik verwachtte niet
dat dat het onderwerp zou kunnen zijn dat onze twee werelden aan elkaar kon
linken.

1 reactie

Wieneke (reply)

18 februari 2018 at 15:29

Niets is vervelender dat uitgebreide verhalen over een reis, waar je zelf niet aan hebt deelgenomen. Je krijgt de sfeer niet mee, je kent de mensen niet, je weet niet wat er te lachen viel en en en….. maar ik hoop dat je wel je gezicht een beetje in de plooi hebt gehouden en die gaap netjes hebt verbeten 🙂

Leave a comment Reactie annuleren

Vocalies (463) Tosca 28 januari 2018

(Door Marlies)

Ik moet er toch nog even op terugkomen hoor, op de avond van gisteren in
Pathé. Wat een avond! Soms heb je van die avonden die helemaal lijken te
kloppen. Vanaf het moment dat je thuis wegfietst (het kon op de fiets want het
weer was goed genoeg…) tot aan het moment dat je thuis weer terug aan de
keukentafel een sigaartje opsteekt om ‘het er nog even over te hebben’: het
was een perfecte avond.

In volstrekt willekeurige volgorde:

Ik loerde al een tijdje op de kans om veel van de vrienden eens aan dezelfde
dis te hebben. Check!

Ik had een opera bijwonen in The Met van mijn wenslijstje geschrapt: te
duur, te lang vliegen, te gecompliceerd. Nu kon het toch! Check!

Ik hou van een compléét avondje uit: lekker eten, een mooie voorstelling,
glaasje bubbels in de pauze. Check!

Tosca is een van mijn lievelingsopera’s, de aria ‘Vissi d’Arte’ de mooiste
sopraan-aria aller tijden, ‘E Lucevan le stelle’ de mooiste tenor-aria aller
tijden. Allebei gehoord en gezongen door een topcast! Check!

De kans om over te brengen wat een mens zoals beweegt als-ie een zo heftige
opera zingt en wat er aan emoties aan de binnenkant van de zangers gaande
is. Dat je zo dicht op de huid van de zangers zit, dat je zelfs opmerkt dat er een
vlekje op de schouder van Yoncheva zit, wat er (als ze even is af geweest) er
niet meer zit (hetgeen overigens een van de vriendinnen opmerkte, niet ik).
Check!

Het is een apart slag volk, operazangers, maar wellicht worden ze minstens
door het selecte groepje dat gisteren mee was, voortaan wat beter begrepen. Je
maakt mij niet wijs dat je na zo’n avond dezelfde zanger bent als daarvóór.
Check!

Bij The Met liep alles zoals je van een gelikte, Amerikaanse organisatie mag
verwachten. De opvullingen in de pauze vind ik leuk, maar leiden ook af van
de flow waar je in wil blijven (tenminste ik), dus bekeek ik er niet alles van,
maar mengde me in de vriendengroep om te genieten van hun gezelschap en
om eventuele vragen te teckelen (voor zover mogelijk).

Ik vond Tosca (Sonja Yoncheva) geweldig, Scarpia (Željko Lučić) nét iets te
beschaafd (hetgeen niet iedereen met me eens was) en Grigolo als
Cavaradossi af en toe langs het randje van larmoyant, maar ook dat zal zeker
niet iedereen met me eens zijn.

Eerder laadde ik het filmpje op van ‘E lucevan le stelle’, nu krijgt u ‘Vissi
d’arte’ van me. Die staat, in de bijna tien jaar dat ik deze stukkies schrijf al van
zo ongeveer iedere sopraan op deze website, maar ach, dan mag Yoncheva er
zéker bij! Ze pakt ’m langzaam, waardoor ze aan het einde bij moet ‘snappen’,
waar ik het mooi vind als je je helemaal leeg zingt, om dan met een snik weer
verder te gaan… maar ach wie ben ik?… Een nagenietende, voldane, niet meer
zingende sopraan die vandaag nog lekker nasuddert van een fantastische
avond… en morgen weer volop in het leven springt. Check!

Geen reacties

Leave a comment Reactie annuleren

Vocalies (455) Met MUSICO naar Luik 26 oktober 2017

(Door Marlies)

Wat een geweldige middag hadden we met MUSICO in Luik. Een unieke kans
om een opera mee te maken in een niet zo’n groot theater (en ook niet zo heel
erg bekend) met prachtige solisten in een opera die zo loei-moeilijk te zingen
is, dattie maar weinig uitgevoerd wordt. Als je het namelijk niet goed doet met
deze opera wordt-ie vervelend, langdradig en larmoyant.

De knagers onder u hebben wellicht in de gaten over welke opera ik het heb:
‘Norma’ van Vincenzo Bellini.

Patrizia Ciofi zong de titelrol. Er was van te voren gezegd: je moet even
wennen aan haar geluid en aan haar verschijning en dat klopte: het was net
alsof ze moest warm draaien (‘aangloeien’, zei een van mijn gasten), maar ze
was snel op toeren en kroop met huid en haar in de rol, hier en daar de
colloraturen kracht bijzettend met haar hele lijf.

Oei, dacht ik, als die techniek maar het einde haalt, maar het geluid was aan
het einde nog net zo helder als aan het begin.

Ze kreeg meesterlijk tegenspel van de mezzo die de (ook al zware!) rol van
Adalgisa zong: Josè Maria Lo Monaco. De twee mengden als geen ander stel
dat ik ooit samen hoorde zingen: het stak van zuiverheid en denderde in onze
oren.

Natuurlijk viel er over de productie best wat te zeggen: het koor moest
eigenlijk een schop onder zijn kont hebben (allemaal?); tijdens ‘Casta Diva’
(de wereldberoemde aria!) was het ongelijk en ik boog voorover om de
dirigent te zien en vond zijn gebaar overduidelijk… waarom dan een volle tel
achterlopen?

Het ballet had van mij niet zo gehoeven, leek er met de haren bijgesleept en ik
moest af en toe mijn best doen om me niet te ergeren.

Gregory Kunde zong zijn Pollione zoals hij in een aankondigingsfilmpje zei:
hij probeerde er een ‘gewone’ man van te maken. Zijn vibrato gaat een beetje
naar beneden, maar er was verder op zijn zang niks aan te merken. Zijn
kostuum werkte een beetje op de lachspieren. Ik vond hem net Fred
Flintstone. Als ik hem was, had ik me in een ‘tenor-kuur’ gegooid en geëist dat
ze me een kostuum gaven waarin ik me wel goed kon bewegen en dat er niet
uitzag als een plastic harnas-met-poging-tot-sixpack. Maar allee, ik ben geen
wereldberoemde tenor…

Ik wilde echter genieten en besloot me van de minpunten – klein als ze waren
– niks aan te trekken.

Vooral aan het einde had Norma me te pakken: de aria waarin ze haar vader
om vergeving vraagt, vlak voordat ze de brandstapel op gaat was
hartverscheurend en dreef me – alsnog – de tranen naar de ogen.

Omdat het verhaal kort te vertellen is, hieronder het plot:

De Gallische hoge-priesteres Norma trouwde ooit met een Romein, lees: de
vijand. Pollione is zijn naam en ze heeft twee kinderen met deze man. Als ze
erachter komt dat hij verliefd is op Adalgisa, breekt haar hart. Woedend en
wanhopig overweegt ze haar kinderen te doden, maar haar moeder-instinct
houdt haar tegen. Uiteindelijk moet ze naar de brandstapel en besluit Pollione
haar daar toch te volgen.

Hieronder het filmpje met een kort interview met Ciofi.

Geen reacties

Leave a comment Reactie annuleren

Vocalies (438) Opera op school 18 maart 2017

(Door Marlies)
Sjonge, wie durft er nog te zeggen dat middelbare scholen eigenlijk de
vijanden van de klassieke muziek zijn… wat ik me nou toch las: de
schoolmusical gaat plaats maken voor opera!!! En niet de minste ook: in
Amsterdam wagen ze zich aan Giacomo Puccini’s Turandot. Weliswaar een
aangepaste versie maar toch… je moet maar durven. Ik zou eens voorzichtig
beginnen met ‘Die Zauberflöte’, of een operette, maar nee, hoppa: meteen
Turandot.

Dat kan twee dingen betekenen: óf ze zijn daarna voorgoed genezen, óf ze zijn
voor altijd verkocht en de musical kan het voortaan wel schudden.

Ik heb trouwens niks tegen musical hoor. Alleen dat gebèlt (is vrij vertaald
keihard stijgend zingen tot de stembanden zeggen: “zoek het verder lekker zelf
uit…” en dan de kno-arts bellen…) staat me af en toe tegen, tenzij het goed
gebeurt (slechts weinigen kunnen het echt goed…)

Zelf heb ik goeie herinneringen aan ‘De wonderbaarlijke machine van
professor Knap’ die wij aan het einde van mijn lagere schooltijd uitvoerden. Ik
kreeg er geen prominente rol in. Ik was te ‘eager’ naar de zin van mijn
onderwijzer en mijn stem was al vroeg aan het breken (ja, die van vrouwen
breekt ook, alleen meestal minder prominent) en dus in die tijd niet erg
betrouwbaar)

Ik weet nog dat mijn vader zich moest vasthouden van het lachen toen een van
de jongetjes in mijn klas het vertikte zijn pas gekregen horloge af te doen en
zijn rol als holbewoner dus speelde mét knoert-groot-volwassen-mannen-
horloge. Er is zelfs nog een foto van geloof ik, ergens…

Maar goed, terug naar Turandot. Maar liefst 25 basisscholen in en rond
Amsterdam zullen hun achtste-groepers (vroeger waren dat de zesde-klassers)
afscheid laten nemen met Turandot en ze doen dat in samenwerking met De
Nationale Opera. Top!

Ze schrijven: “Er is voor Turandot gekozen omdat deze opera redelijk
gemakkelijk te zingen en ook nog spannend is.

“Huh….?” denk ik dan, “makkelijk te zingen? Pfoe, dan is er wel erg veel
aangepast”. De rol van Turandot is een legendarische sopranen-killer en wie
kent niet de tenor-aria, die eindigt met “Vincero” op een hoge bes, b, of c,
daar mag ik afwezen…

Mag ik de achtste-groepers-dames aanraden niet voor de rol van Turandot te
kiezen, maar voor die van Liu (als die er niet uitgeschreven is)? Zij heeft de
meest tedere aria (“Signore ascolta!”) . En er is altijd wel een Amsterdams
brammertje á la Ciske de Rat te vinden die “Nessun dorma” getetterd krijgt, ik
verheug me nu al op de gezichten van de ouders bij de voorstelling.

Alle gekheid op een stokje: ik ben blij met het initiatief. Onbekend maakt
namelijk onbemind en ik heb in mijn leven als voorvechtster van het
standpunt “Opera is er voor Jan en alleman” (het credo van Stien Deutekom)
nog nooit meegemaakt dat ik iemand niet binnen gehengeld kreeg voor opera.
Als je het maar goed uitlegt en niet te high-brow doet.

Een mooi initiatief!

Ik besloot u ‘De wonderbaarlijke machine van professor Knap’ maar niet aan
te doen…

Daarom in het filmpje een geweldig zingende Leona Mitchell. Dat is toch een
nuance waar musical niet tegenop kan…

Geen reacties

Leave a comment Reactie annuleren

Vocalies (405) West Side Story 2 juni 2016

(Door Marlies)

I Capuleti e I Montecchi – Otello – West Side Story – Macbeth – Sly. Als u dat
rijtje ziet, naar welke opera zou u gaan? Maakt u zich niet druk: het is een
retorische vraag, ik verwacht geen antwoord. Ik zal u mijn antwoord geven:
naar alle vijf.

Na twee van die zware jongens tijdens onze week in Budapest leek de avond
West Side Story een welkome afwisseling. Niet dat die opera níet slecht
afloopt, maar de tempo’s zijn wat opzwepender en er gebeurt veel op het
toneel en de toon is wat lichter…

Nou, dat werd een beetje een teleurstelling. Een overvraagd ballet (nergens
had het ballet de peper die West Side Story zo hard nodig heeft… en zo
uitbundig biedt), zangers die de partijen overschat hebben, niet gewend waren
dit repertoire te zingen en naar de ritmes – bij Bernstein tamelijk complex –
maar een gooi deden.

Zo waren de solo’s van Tony gewoon veel te snel, omdat hij probeerde te
compenseren dat hij het ritme van ‘Something’s coming’ niet aankon (net zo
min als Carreras destijds in de prachtige documentaire) en hij het bij ‘Maria’
niet haalde met zijn ademtechniek.

‘Mambo’ en ‘America’ waren ook te snel, met ietskes tempo terugnemen krijgt
deze muziek namelijk veel meer swing dan met het gehaast dat hier gebeurde.

De verbindende teksten in het Hongaars (ja, u leest het goed! tenslotte waren
we in Budapest), zonder boventiteling hielp ook al niet, hoe goed we het
verhaal ook kenden.

De muziekteksten waren in het Engels, nou ja… Engels, het Engels dat de
Hongaren, met nou eenmaal anders ingerichte oren, Engels in de oren klonk.
Het Hongaars behoort tot de Finoegrische talen (ik heb het opgezocht!). Dat
ligt mijlenver van het Engels af en dan krijg je al gauw uitspraken waarbij je je
als West-Europeaan afvraagt waar ze dát nou vandaan hebben gehaald.

Kortom: het was niet echt goed; het orkest was eigenlijk nog het beste en ik
neem mijn petje af voor de dirigent die alles bij elkaar wist te houden.

Een Amerikaan liep achter mij bij het verlaten van de zaal voor de pauze. Ik
zei hem: “This must be a weird experience for you…” “It’s one of the worst
things I’ve ever had to sit through in my life…” zei hij snibbig.

Ik realiseerde me ineens hoe verschrikkelijk Amerikááns West Side Story
eigenlijk is. Ik heb hem na de pauze niet meer terug gezien…

Daarom: voor alle gasten van Musico die mee waren, voor die éne Amerikaan
en voor iedereen eigenlijk, die een liefhebber is van de film nog één keer een
uitvoering van ‘America’ waar de vonken wél vanaf vliegen.

https://youtube.com/watch?v=YhSKk-cvblc%26qut

Geen reacties

Leave a comment Reactie annuleren

Vocalies (386) 28 november 2015

(Door Marlies)

Eerst effe: ik heb op mijn eigen website Vocalies weer een nieuwe podcast
gezet.

Foei, wat ging het leven er met me vandoor de afgelopen weken. Allemaal leuk
hoor, wat er zoals gebeurde: fijne wandeltocht gemaakt met vriendin, druk op
het werk, effe op en neer naar jarige zus, gebreid dat het een aard had, naar de
bruiloft van zwager, affijn, het leven in het algemeen za’k maar zeggen.

Een van de leukere dingen die gebeurde was dat ik gevraagd werd niet alleen
met kerst maar ook met oud en nieuw een reis te begeleiden. Het gaat er van
komen: met oud en nieuw zit uw Vocalies in de Scala van Milaan.

Waarschijnlijk kun je me op 4 januari opvegen, maar alla, van leven word je
moe en daarna lonken de Kaapverdische eilanden.

Een van de leuke bijverschijnselen van al deze drukte is dat u mee kunt
genieten van de producties waar ik met de gasten van Musico naar toe mag.
Laten we in deze tijd van sprookjes (de Sint en het kind van Bethlehem)
daarom maar eens beginnen met Hänsel und Gretl van Engelbert
Humperdinck (niet de zanger, de componist, maar dat had u al begrepen).

Humperdinck werd geboren in 1854 in Duitsland. Zijn vader was leraar , zijn
moeder dochter van een dirigent en cantor. Hij studeerde muziek aan de
Rheinische Musikhochschule in Keulen en werkte daar ook korte tijd. In 1876
verhuisde hij naar München en studeerde en werkte daar verder. Met een
gewonnen studiebeurs kon hij in Italië verder studeren.

Hij trok vervolgens zo’n beetje Europa door, was eventjes medewerker van
Richard Wagner. Hänsel und Gretl was zijn bekendste werk, het maakte hem
financieel onafhankelijk.

Ik hoef u het verhaal niet uit te leggen. Het is een variant op het aloude Hans
en Grietje-sprookje dat vooral bij kinderen zeer tot de verbeelding spreekt.

Veertien engelen
Heerlijke rollen om te zingen, vooral die van de Knusperhexe, want die mag
nou eens lekker schel en lelijk (let op: niet vals!) uithalen. Het bekendste
stukkie eruit is het gedichtje dat ook mijn kindertijd domineerde. Ik kan het
nog uit mijn hoofd opschrijven:

’s Avonds als ik slapen ga, volgen mij veertien engelen na
twee aan mijn hoofeind, twee aan mijn voeteind,
twee aan mijn linkerzij, twee aan mijn rechterzij,
twee die mij dekken, twee die mij wekken,
twee die mij wijzen naar ’s hemels paradijzen.

Het is een duet tussen Hans en Grietje en het is van een aandoenlijkheid die
zelfs de meest verstokte cynicus kan laten smelten (vooropgesteld dat hij/zij
erin mee wil gaan natuurlijk).

Hou de website in de gaten, want ik ga al die producties lekker met u
voorbespreken, kunt u een beetje meegenieten van de reizen die ik maak.

André Rieu
Ik laad een filmpje op van een concert van André Rieu ergens in Duitsland.
Hij legt het nog een keer uit en de blik van Hänsel ging bij mij meteen naar
mijn hart. En de komen zo prachtig unisono uit, die twee! En dan het koper:
naar goed-Limburgse traditie spatzuiver en stijlgetrouw. Wie wil schelden op
Rieu doet dat maar ergens anders. Ik bewonder hem zeer en hij zet een
’einwandfreie’ versie van dit schattige duet neer.

1 reactie

Wieneke (reply)

29 november 2015 at 09:24

Wat zoet, die twee. Ik had het optreden al eens eerder gezien op tv en toen vond ik het ook al zo leuk en mooi.
Schelden op Rieu??? De man verdient alleen maar lof! Zoveel plezier brengt hij de mensen tijdens de concerten. Ik kijk er graag naar en word met de minuut vrolijker.

Leave a comment Reactie annuleren

Vocalies (384) 5 november 2015

(Door Marlies)

Mooie avond gehad gisteren…. In het kader van ‘November Music’ naar
‘Mariken in de tuin der lusten’ van Opera2Day geweest.

Voor de gelegenheid maar eens terug naar ons oude Den Bosch, het lijkt
een eeuw geleden dat we er woonden en die constatering an sich is goed:
we passen beter in Eindhoven. Maar nondepie wat is Den Bosch een mooie stad!

De recensies van de opera waren niet allemaal lovend en de vrienden die ons
uitgenodigd hadden zijn van de experimentele projecten, meer dan wij…
dus ik probeerde mijn geest open te houden en de vileine opmerkingen
over hedendaags klassiek binnen.

Dat lukte en dat was maar goed ook: we hadden een prachtige avond. Heerlijk
op het gemak gegeten en op hetzelfde gemak naar het theater gedreuteld.

Moet u ook doen: maak er een compleet avondje van, je komt zo veel beter in de
stemming en op het laatste moment ruzieën met parkeer-automaten en garderobes
is niet bevorderlijk voor het tot je nemen van cultuur.

Er werd wonderschoon gezongen
Goed ‘Mariken in de tuin der lusten’ dus. Het viel me mee, het was een hele zit,
maar er werd wonderschoon gezongen en het orkest, bestaande uit een wat
zonderlinge compilatie van strijkers, ‘oud’ slagwerk en oude, middeleeuwse
instrumenten speelde dienstbaar en accuraat. Complimenten voor de dirigent.

De vriendin had me gewaarschuwd: componiste Calliope Tsoupaki vind je misschien
niet heel toegankelijk, nogal experimenteel. Nou, ook dat viel mee: het bleef
allemaal ongeveer in de toonsoort en binnen de vierkwartsmaat.

Mijn geest heeft orde nodig en die kreeg-ie. Het paste allemaal wonderwel en
dat is een groot compliment voor de componiste: de zang had sterke Gregoriaanse
invloeden, sommige stukken waren volgens mij onbewerkt en alleen van een lichte
accoord- begeleiding voorzien.

Gregoriaans is therapeutisch
De dames, die het eerste deel uit de orkestbak zongen en daardoor af en toe
een beetje wegvielen in het orkestgeweld zongen werkelijk prachtig. Ik vind
Gregoriaans altijd bijna therapeutische muziek: zo mooi als die zes vrouwen
vanuit meerstemmigheid in unisono-accoorden vielen (de knagers onder u weten
wat ik bedoel), waauw, dat vraagt om alle antennes uit en hele goeie oren. Een sober,
maar uiterst efficiënt decor, veel mannen in het zwart, mooi licht, kortom
alles was er! Ik had een prachtige avond…

Ge-emmer van de katholieke kerk
Je kunt van mening verschillen of je in deze tijd dat ge-emmer van de
katholieke kerk over vergeving en boetedoening en de liefdeloosheid waarmee ze
haar leden tegemoet treedt nog wel op het toneel moet brengen: het lijkt alsof
het instituut ondanks die houding toch overwint… maar alla, het boek is in de
middeleeuwen geschreven, de toptijd voor de katholieke kerk… en de muziek
is van een tijdloze schoonheid.

Hieronder een speellijst, als u nog wil gaan dan kan dat. Doe het, het is een
mooie gelegenheid kennis te maken met de wat gematigder stroming van de
hedendaagse klassieke muziek.

Vrijdag 6 november, Schouwburg Almere
Zaterdag 7 november, Theater De Spiegel Zwolle
Dinsdag 10 november, Stadsschouwburg Tilburg
Vrijdag 13 november, Stadsschouwburg Nijmegen
Zondag 15 november, Theater De Vest Alkmaar
Woensdag 18 november, Stadsschouwburg Groningen
Zaterdag 21 november, Schouwburg Arnhem

Voor al mijn columns over klassieke muziek zie mijn eigen website Vocalies.

In het filmpje de trailer van de opera.

Geen reacties