Jarenlang was de VVD de loopjongen van ondernemers die de concurrentie
van sociale werkplaatsen niet konden verdragen. Bij de vorming van het
kabinet Rutte II slikte partner PvdA de door de VVD gewenste bezuinigingen
op de sociale werkvoorziening, uit te voeren door de PvdA-staatssecretaris
Jette Klijnsma.
En nu zit het nieuw PvdA-kamerlid Moorlag in de problemen omdat hij als
directeur van een sociale werkplaats, de maatregelen van de staatssecretaris
heeft gesaboteerd en bovendien in strijd heeft gehandeld met het beleid van
de toenmalige minister van sociale zaken, partijgenoot Lodewijk Ascher.
De sociale werkvoorziening was ooit een paradepaardje van de PvdA. Mensen
met een lichamelijke en/of geestelijke beperking konden in een beschermde
omgeving zinvol werk verrichten waarop ze trots konden zijn. Ook
kwartaaldrinkers en ex-verslaafden kregen er kansen.
De PvdA heeft die mensen in de steek gelaten na de vage belofte dat de
werkgevers meer van deze klanten in dienst zouden nemen. Daar is weinig van
terecht gekomen.
Het nieuwe PvdA-kamerlid Moorlag heeft als directeur van een sociale
werkplaats geprobeerd zo veel mogelijk van zijn mensen binnen boord te
houden. Daarbij heeft hij zich niet gehouden aan de regels. En regels zijn
heilig bij de PvdA. Heiliger dan mensen.
Mijn eerste maand als hoofdredacteur a.i. van de lokale Omroep Meierij zit er
op. Toen een collega van Omroep Brabant mij zes weken geleden vroeg of ik
tijdelijk mee wilde gaan helpen die nieuwe lokale omroep vorm te geven had
ik geen idee wat mij stond te wachten. Ik ben op de eerste dag aan een
heleboel touwtjes tegelijk gaan trekken. Nu kan ik zeggen dat ik een maand in
een soort stroomverstelling heb geleefd waarbij ik van de ene verbijstering in
de andere aangename verrassing donderde. Resultaat tot nu toe: we hebben
met de hele ploeg flinke stappen gezet. Veel meer dan ik had durven hopen.
De wereld van de lokale omroep is een andere dan de wereld waarin ik
normaal werk. Ik kan dat het beste met één voorbeeld illustreren. Bij de
lokale omroep zei iemand tegen me: ik hoef toch straks niet met mijn camera
bovenop elk verkeersslachtoffer te gaan staan? Toen ik eerste kerstdag een
dienstje draaide bij Omroep Brabant stond er al iemand in mijn nek te hijgen
nog voordat ik mijn computer had opgestart. Er was twee dagen eerder een
dode vrouw gevonden. Nu ging het gerucht dat haar keel was doorgesneden en
dat ze in een plas bloed had gelegen. Of ik dat van achter mijn bureau maar
even wilde checken want dat zijn details die de mensen willen weten. Wie
zijn toch die mensen die dat soort details opslurpen als vampiers? In ieder
geval niet die gewone Brabantse cameraman van de lokale omroep.
Ik vertelde diezelfde kerstdag wat verhalen aan mijn collega’s. “Ik hoor het
al”, zei er eentje, “dat wordt een boek”. Dat wordt het niet. Ik loop tegen de
meest waanzinnige dingen aan en je kunt heel veel dingen belachelijk maken,
maar daarmee doe je al die mensen tekort die hun hart en ziel in die lokale
omroep steken. Mensen die maar één doel hebben: hun dorpsgenoten
informeren over wat er in het dorp allemaal gebeurt. Mensen, die niet zeuren
over een uurtje meer of minder. Mensen die na het klaren van een klus
vragen: kunnen we nog iets doen?
Er is één verhaal dat typerend is en waarom ik achteraf vreselijk heb moeten
lachen. In mijn eerste gesprek met de man die bij de lokale omroep
verantwoordelijk is voor de radioprogrammering vroeg hij mij of ik er voor
kon zorgen dat we weer op zender gaan. Weer op zender? Het zat zo: de
radioprogramma’s gaan alleen over de kabel en niet via de ether. Ik keek hem
verbaasd aan.
De mast had een tijdje op het dak van een nonnenklooster gestaan. Totdat de
nonnen klaagden dat ze op hun radiootjes niks anders meer konden
ontvangen dan de lokale omroep. De nonnen wilden wel eens wat variatie. De
mast verhuisde naar een loonwerkersbedrijf dat grote landbouwmachines
verhuurt. Op een dag startten die machines niet meer omdat de frequenties
van de zendmast en de machines elkaar in de weg zaten (ik heb dat overigens
zelf een keer meegemaakt toen ik op een berg in Italië mijn auto bij een
militair radarstation had geparkeerd). Vervolgens is de mast neergehaald.
Probeer na zo’n verhaal maar eens niet de charme van een lokale omroep in te
zien.
Jan, mooi om je verhalen te lezen. Ik krijg de indruk dat je het reuze naar je zin hebt bij OM. En ja, het enthousiasmeren van mensen is je wel toevertrouwd. Geweldig dat je ons zo positief in het nieuws brengt. Het gaat je lukken om in die korte tijd die je bij ons bent een nieuwe omroep van de grond te tillen. Respect!
Beste Jan, Volgens mij is dit het beste dat de nieuwe fusie-omroep kon overkomen: een goede kapitein op het schip dat de bemanning de juiste koers laat varen. Wij zijn nog maar net uit de haven vertrokken en toch heb ik het idee dat we de goede richting op varen… Niemand over boord, verbrandde schepen liggen ver achter ons en er is een zee aan mogelijkheden. Samen werken wij aan en op het schip dat de vloot zal doen versterken. P.s. Uiteraard mag je deze tekst gebruiken! Houd deze koers vast! Met respectvolle en collegiale groet, Patrick.
Ergens in de jaren zeventig van de vorige eeuw voeren Eef en ik In het diepste
zuiden van Frankrijk in een gehuurd motorjacht over het Canal du Midi.
Omdat ons scheepje een keukentje bevatte hadden wij behoefte aan een
afwasborstel. Die was in de winkels die wij bezochten niet te krijgen. De
Fransen daar deden de vaiselle met een sponsje of een vette lap.
De Fransen daar vonden ’t vreemd dat ik – journalist – de huur van zo’n jacht
kon betalen want in hun ogen was een journalist een krantenbezorger. Binnen
Europa zijn we het dus al niet eens over de afwas en de betekenis van de
journalistiek, laat staan over diverse andere kwesties als de kromming van
komkommers, rauwmelkse kaas en de trekkracht van muilezels.
Niettemin dienen wij voort te gaan op de ingeslagen weg. Negeer dwaallichten
als Baudet en Wilders, volg Frans Timmermans en besef dat ik bij mijn laatste
bezoek aan Zuid-Frankrijk in een super-marché een rek vol afwasborstels heb
aangetroffen.
Nog één opera hebt u van me tegoed voordat ik afreis naar Leipzig met de
kerstdagen en met gasten van MUSICO: Lucia di Lammermoor.
Ik schreef er al eens over, de opera bevat een sopranen-hoofdrol die op zijn
zachtst gezegd nogal ‘Anspruchsvoll’ is. Mooi Duits woord vindt u niet? Ik kan
er zo gauw geen goeie Nederlandse vertaling voor vinden. ‘Veeleisend’ komt
nog het dichtste in de buurt…
Twee grote aria’s heeft Lucia te zingen, en in allebei zit waanzin. De eerste
‘Regnava nel silenzio’ is misschien wel moeilijker dan de eerste, omdat daar
een zekere gelaagdheid in zit: ze is nog niet doorgedraaid, maar de waanzin
ligt op de loer en schemert hier en daar door.
De tweede is qua emotie gemakkelijk: hier is ze inmiddels knettergek, om het
maar eens even onparlementair uit te drukken. Ze heeft haar echtgenoot in
het huwelijksbed doodgestoken en komt met bebloed mes het toneel
opgelopen.
Dame Joan Sutherland deed dat zo bloedstollend dat de eerste twee rijen van
het publiek (in de Stadsschouwburg in Eindhoven, jawel…!) achteruitweek als
ze met de dolk opgeheven naar voren liep, maar dit is een oud verhaal…
Wat aan de hele rol bloedstollend geváárlijk is, is de omvang ervan en het feit
dat het allemaal spatzuiver moet en zeer, zeer precies getimed. In de tweede
aria is er een heel stuk dat precies gelijk moet met de fluit en je valt
onmiddellijk door de mand als je daar ook maar een fractie van afwijkt. En
doe het maar eens: knettergek spelen en tegelijkertijd als een ijskoude
analytica zorgen dat de stem het houdt en dat alles precies loopt zoals Gaetano
Donizetti het voorgeschreven heeft.
U begrijpt dat ik als een wolvin ga zitten loeren of de hoofdrolspeelster in
Leipzig, Anna Virovlansky zich houdt. Het lijkt niet erg aardig van me, maar ik
denk dat ik niet te enige zal zijn die zit te loeren… iedereen kent de
legendarische zwaarte van de rol… operapubliek is niet altijd aardig.
Groot zal mijn respect zijn als ze er goed doorheen rolt, zoals ik in tranen was
toen ik Anna Netrebko de rol hoorde zingen. Die nam mij zo mee dat ik op
slag mijn wolvinnengedrag vergat.
Nog maar even heel kort de plot dan?
Lucia di Lammermoor wordt vermorzeld in de vete tussen twee Schotse Clans.
Ze leeft met haar broer Enrico op het onrechtmatig verworven kasteel
Ravenswood. Enrico staat daardoor maatschappelijk onder druk en wil zijn
zuster gunstig uithuwelijken om zijn reputatie aldus te herstellen. Maar Lucia
houdt van de aartsvijand van de familie, Edgardo van Ravenswood. Tijdens
het huwelijksfeest doodt ze haar kersverse echtgenoot in het bruidsbed. Het
gezelschap verklaart haar waanzinnig. Edgardo komt om in een duel; net vóór
hij sterft hoort hij de doodsklok luiden voor de dood van zijn geliefde.
En nog een klein lollig detail?
De begeleidende partij bij de waanzinscène bedacht Donizetti oorspronkelijk
voor een glasharmonica. Hij heeft die bij de door hem geleide voorstellingen
al vervangen door een dwarsfluit. Soms wordt de partij toch op een
glasharmonica uitgevoerd. Lastig instrument en moeilijk om iemand te
vinden die zo’n partij goed kan spelen.
In het filmpje Anna Netrebko op haar best. Ik heb er niks meer aan toe te
voegen, dan: excuus voor de rare ondertiteling, voor een vollediger versie: ga
naar YouTube.
De pepernoten zijn uit de schappen van de super en in de kranten staan
advertenties voor kerst-arrangementen. Hoog tijd voor de grote feestvogel: de
kalkoen.
Het beest komt oorspronkelijk uit Midden- en Zuid-Amerika en is daar ook
voor het eerst waargenomen door Europeanen die daar ongenood binnen
kwamen lopen. Waarom hebben Engelsen de vogel dan naar kalkoen (turkey)
vernoemd?
Waarom kozen de Nederlanders voor Calcutta-hoen (kalkoen) en dachten de
Fransen aan Indië of India met hun ‘Dinde’ (de Inde > d’Inde)?
Op hun reizen dichter bij huis waren de Engelsen, Nederlanders en Fransen
een bijzondere kip tegengekomen die wij nu kennen als parelhoen. Die
noemden zij toen turkey, dinde en kalkoen. De grotere vogel die ze later
aantroffen in Amerika zagen zij aanvankelijk aan voor een parelhoen in de
grotere maten. Zo is het gekomen.
En de Duitsers dan? Die waren destijds niet zo reislustig. Ze kozen voor de
nieuwe grote vogel een naam die de beesten zelf riepen: trutruttrut….
TRUTHUHN !
Taxichauffeurs hebben vaak ruzie met elkaar om de beste plekken
bijvoorbeeld bij een station. Vooral als een deel van de chauffeurs geen
vergunning heeft en illegaal rond rijdt.
Ooit is er een journalist geweest die de strijd tussen taxichauffeurs
“taxioorlog” noemde. Dat woord is de afgelopen decennia een eigen leven
gaan leiden. Bij elk conflictje tussen taxichauffeurs, hoe klein ook, wordt door
het journaille het woord oorlog uit de kast gehaald. Daardoor is bij veel
mensen het beeld ontstaan dat taxichauffeurs voortdurend zwaarbewapend
door het leven gaan. In ieder geval dat elke chauffeur een oorlogshitser is.
Het Eindhovens Dagblad heeft het woordje oorlog nu ook losgelaten op de
concurrentiestrijd tussen de voedselbezorgers in de stad. Er heerst volgens de
krant een bezorgoorlog tussen bijvoorbeeld de jongens en meisjes van
Thuisbezorgd.nl, Deliveroo en Kentucky Fried Chicken. Veel mensen zullen
zo’n artikel lezen omdat ze wel eens wat bestellen of omdat mensen nou
eenmaal graag verhalen lezen over bezorgers die elkaar keihard van de fiets
rijden en elkaar met opgewarmde kippenpoten het ziekenhuis in slaan.
Voor die laatste groep is het artikel een deceptie. Er is geen spoortje van
geweld. Integendeel, Eindhovenaren blijken zoveel eten te bestellen dat er
ruimte is voor al die bezorgers. Bij Thuisbezorgd zijn de fietskoeriers in dienst.
Daar lezen we in het artikel het volgende over: “Van die competitie is bij de bezorgers van Thuisbezorgd geen enkele sprake. Ze hopen op zo min
mogelijk orders, want dan kunnen ze gewoon chillen”.
Bezorgoorlog noemen ze dat. Gelet op de manier waarop media tegenwoordig
proberen lezers te krijgen zou ik liever willen spreken van een koppenoorlog.
Als ik de reclameboodschappen van de brillenboeren op TV zie voel ik
ergernis. Ze willen allemaal dat je dit jaar nog een nieuwe bril koopt want dat
kan nog van de verzekering, daar heb je recht op.
De eerste verzekeringsorganisaties die in ons land werden opgericht droegen
namen als ‘Draagt Elkanders Lasten’. Van ‘lasten’ is geen sprake als je een
nieuwe bril eist, alleen omdat je wel eens wat nieuws wil op je neus.
De kosten voor de gezondheidszorg lopen de pan uit, mede doordat de
ouderen steeds meer medische zorg vragen.
Ik kan daarover meepraten. Problemen met de benen leidden – via de
huisarts – tot drie onderzoeken in een ziekenhuis onder verantwoordelijkheid
van een vaatchirurg. De uitkomst: langdurige looptraining bij een
fysiotherapeut.
Aanhoudende hoest – enkele maanden lang – kostte vijf bezoeken aan de
huisarts en leidt uiteindelijk tot een bezoek aan een longarts, waarvan ik de
uitkomst nog niet ken.
Voeg bij dit alles de verstrekking van vele medicijnen en hulpmiddelen die mij
in staat stellen nog een beetje mee te doen. …heb ik dan nog wel recht van
zeuren over een niet noodzakelijke nieuwe bril?
Kweenie op welke voorstelling tijdens de kerstdagen ik me het meest verheug,
we hebben Lucia di Lammermoor nog open staan, Der Freischütz, Russische
Weihnachten en een concert met Cantate-bewerkingen van Bach op orgel. Op
het gevaar af dat u me standrechtelijk executeert: ik ben niet zo van Bach,
tenminste van het meeste van Bach. Ik wordt kriebelig van polyfonie; het ligt
gehaal en al aan mij, maar mijn geest kan maar met één melodie mee, als de
rest van de begeleiding meer doet dan alleen begeleiden begin ik te hyperen…
Nogmaals: helemaal mijn schuld.
Sommige dingen van Bach vind ik prachtig: zijn late vioolconcerten (ik geloof
ergens BWV 1043…) zijn echt geweldig, maar ik ben dus niet zo’n type bij wie
alles begint eindigt en doorstroomt bij Bach. Dat heb ik dan weer meer bij
Mozart…
Zo, als u nu niet boos bent afgehaakt en daar nog bent kies ik voor dit stukkie
maar voor Der Freischütz, de andere komen voor ik vertrek echt ook nog aan
bod…
Een opera waar je bij uit kunt pakken, Der Freischütz: duivels, geesten, liefde,
dood, feest, kogels die alles treffen waar je maar op mikt, en dat alles in geheel
willekeurige volgorde. Prachtige aria’s en duetten, mooi koorwerk.
Ik zag ‘m één keer live en heb me een kriek gelachen met de vogel waar Max
op schiet: een toneelknecht (nog nét binnen mijn gezichtsveld) was met
gevaar voor eigen leven in de lichtbalken boven het toneel geklommen en
gooide de vogel op het toneel, natuurlijk vooral níet in de richting waarin Max
geschoten had. Er ging een schater door de zaal.
En als ik Sammie, onze kat, dreigend toe wil spreken omdat-ie weer op het
punt staat iets van de tafel te dieven roep ik luid, laag en dreigend
“Saaaaamiel!!!” (de naam van de man-die-de-kogels-die-altijd-treffen
mogelijk maakt). Hij – de kat – bedenkt zich dan meestal (even) en zint op het
volgende moment dat-ie even aan mijn aandacht kan ontsnappen.
Heel kort de plot:
Om Agathe te huwen moet Max de schutterswedstrijd winnen. Zijn vriend
Kaspar raadt hem aan op zeker te spelen en neemt hem mee naar de zwarte
jager Samiel, zodat hij kogels krijgt die altijd raak schieten. Max wint de
wedstrijd maar het verraad komt uit. Een jaar huwelijk op proef wordt hem
toegestaan; hij zal zijn eerlijkheid moeten bewijzen vooraleer hij definitief
Agathe tot zijn vrouw mag nemen.
In het filmpje een vooruitblik van de Oper Leipzig. Volgens mij wordt het een
heerlijke uitvoering. Lekker vet aangezet hier en daar, een niet al te
hedendaagse uitvoering, veel humor. Oh, en u weet het hè: het Jägerchor zit
erin; het wereldwijd meest gezongen lied voor mannenkoren. Ik coachte
heeeeel lang geleden ooit een mannenkoor en kan het ding nog steeds uit mijn
hoofd meezingen en het marcheert geweldig op de klanken, kan ik u
verzekeren (dat het mannenkoor kraaienvals bleef zingen was niet mijn
schuld…). Ik zal me gedragen hoor, in Leipzig, tenslotte heb ik gasten bij me…
Ik werk tijdelijk in een dorp om daar als hoofdredacteur a.i. de lokale Omroep
Meierij van de grond te tillen. Mijn werkruimte is een vergaderkamertje in een
studio die is ondergebracht in misschien wel het mooiste sociaal-cultureel
centrum dat ik ooit heb gezien.
Heb je leuke collega’s, vroegen de collega’s van Omroep Brabant. Ik moest
lachen. Ik breng mijn dagen grotendeels door in stilte. Af en toe komt
er een vrijwilliger binnenlopen. Het zijn merendeels gepensioneerden. Ze
lopen binnen voor een praatje. Deze “collega’s” hebben het nooit over dingen
waar mijn officiële collega’s voor warmlopen. Het leven in dit Brabantse
Meierijdorp heeft een andere dynamiek dan ik op de redactie van Omroep
Brabant gewend ben.
Ik heb wel veel vergaderingen en besprekingen dus dan ontmoet ik mensen,
dat is overigens vaak ’s avonds. Waar je bij een professioneel bedrijf mensen
aanschiet om dingen te regelen, mail ik me nu suf. Alles gaat hier op afstand.
Het voordeel is dat ik weinig word afgeleid en dus veel kan doen. Maar als het
dan maandagmorgen is na de wedstrijd Ajax-PSV heb ik niemand om effe
lekker over voetballen te zeiken, toch de belangrijkste bezigheid bij de
koffieautomaat.
Alleen op dinsdag en donderdag heb ik collega’s. Dat zijn Joep en Mariska,
twee mensen met een verstandelijke beperking die – bij wijze van
dagbesteding – samen met een begeleider Special Radio maken in de studio.
Denk niet te licht over hun programma want onlangs was Frans Bauer te gast
en ook Youp van ’t Hek schoof al eens aan.
Joep is een downer. Gelukkig is hij ook een PSV-fan. Hij weet alles van de
club. Toen ik dinsdagmorgen binnen kwam en Joep al in mijn werkruimte zat,
hoefde ik alleen maar te zeggen: “. Mogguh Joep, balen hè zondag . . . “.
“Maar woensdag winnen we van Groningen. En het seizoen is nog lang. We
worden kampioen”, antwoordde hij meteen.
Joep is een fijne collega. Als het ooit zover komt dat Omroep Meierij een
praatprogramma krijgt over voetbal weet ik al wie mijn Gijp wordt.
Eén van de heikele punten in Eindhoven is de luchtvervuiling in de
binnenstad. Dat komt omdat veel autoverkeer dwars door die stad gaat om
van noord naar zuid of van oost naar west te komen. Waar andere steden nog
wel eens een oude, compacte binnenstad hebben, is Eindhoven een
samenraapsel van dorpen met verbindingswegen die nog steeds het patroon
van de binnenstad vormen.
Het gemeentebestuur is druk bezig die verbindingen te breken, soms letterlijk
met obstakels. Dat leidt tot veel protesten in de stad. Mensen willen nou
eenmaal met de auto tot aan de voordeur van de winkel. Winkeliers zijn
natuurlijk ook boos, want die missen vooral de Belgische klandizie nu het
verkeer in de binnenstad vaak vast staat. Die Belgen zijn ook niet gek. Onlangs
zei de voorzitter van het plaatselijke winkeliersgilde dat hij er met de auto een
kwartier langer over doet van zijn huis in de wijk Den Elzent naar de
binnenstad. Voor wie de stad niet kent: van Den Elzent loop je in tien minuten
naar het centrum. Van dat soort geweeklaag dus.
We zijn er nog niet. Vandaag kondigt wethouder Schreurs in het Eindhovens
Dagblad aan dat er nog veel meer doorgaande wegen zullen worden
afgesloten, want Eindhoven schijnt uit te sterven als gevolg van de
luchtverontreiniging.
Dan is er altijd wel een journalist die opmerkt: maar de luchtvervuiling door
Eindhoven Airport dan. Dat is volgens mevrouw Schreurs maar tien procent.
Bovendien, zegt ze, daar gaat de gemeente niet over.
Onlangs nam de provincie maatregelen om de uitstoot van vieze stoffen te
voorkomen. Die maatregelen worden vooral gevoeld door boeren. Ook toen
vroegen leden van provinciale staten zich af: maar de luchtvervuiling door
Eindhoven Airport dan? Daar gaan wij niet over zei het provinciebestuur.
Wie gaat er eigenlijk over Eindhoven Airport? Ik meen toch te weten dat de
gemeente Eindhoven en de provincie Noord-Brabant aandeelhouder zijn
van de luchthaven.
Ja, en al dat verkeer dat vanuit heel Europa naar Rotterdam moet via de A2, daar doe je ook weinig aan. Evengoed begrijp ik niet waarom al die mensen met hun auto door de stad heen moeten rijden. ik doe dat echt helemaal nooit meer, sinds ik geen koerier meer ben althans, vanaf 1996.
Harry Perton
1 januari 2018 at 15:56
Dank voor dit commentaar.