De afgelopen maanden waren de ogen van Brabanders die geïnteresseerd zijn in politiek vooral
gericht op CDA en VVD. Het CDA trok in december de stekker uit de coalitie met een politieke
chaos tot gevolg. De VVD is bezig een nieuwe coalitie te smeden met Forum voor Democratie
en CDA. Me dunkt dat er bijzondere voorstellingen werden gegeven in de toren aan de
Brabantlaan in Den Bosch.
Al die tijd spookt door mijn hoofd dat er nog een hoofdrolspeler is die ten onrechte uit de
spotlights is verdreven. De SP. Die partij houdt zich nu heel koest, maar ik kan me niet
aan de indruk onttrekken dat het juist die tak van het socialisme is die een niet weg te cijferen
rol heeft gespeeld die heeft geleid tot de werkelijkheid van vandaag.
De SP maakte deel uit van de vorige coalitie. Dat ging goed. VVD, SP, D66 en PvdA werkten
samen aan het welzijn van onze provincie. Het ging in de vorige bestuursperiode ook al over
stikstof, maar er was nog een hoofdpijndossier. Namelijk de door GS zo vurig
gewenste fusie tussen Eindhoven en Nuenen.
Het heeft er lang op geleken dat de coalitie daarachter stond. Totdat in het zicht van de
verkiezingen de SP ging draaien. Die begon Nuenenaren en andere burgers die fel tegen
gemeentelijke fusies zijn, te zien als kiezers.
De SP ging vervolgens pappen en nathouden. De verkiezingen lonkten. Daardoor duurde het
lang voordat het fusiebesluit kon worden genomen en toen het zover
was hoefde het al niet meer want het rijk had beleid ontwikkeld waardoor zo’n fusie geen
kans meer zou maken.
De opstelling van de SP (althans van de fractie, want de gedeputeerden van de SP verklaarden
dat ze achter het GS-voornemen stonden) heeft vooral bij D66 en de VVD veel kwaad bloed gezet.
Er zijn VVD’ ers die de SP een onbetrouwbare partner vinden.
De socialisten werden na de verkiezingen ingeruild voor GroenLinks (en het CDA). Die nieuwe
club werkte aan een plan om boeren uitstel te geven van het moment waarop ze hun stallen
milieuvriendelijk moeten maken. Dat ging coalitiepartner CDA niet ver genoeg, maar ook nu
leek de steun van inmiddels oppositiepartij SP appeltje eitje.
Tot december. De SP wilde nog strengere regels en weigerde het plan voor uitstel te steunen. Dat ging
dus ten onder in het tumult. Als dat niet was gebeurd, dan zouden de boeren in december uitstel
hebben gekregen. Dan was er een situatie ontstaan waarin er meer tijd zou zijn om samen met
de boeren oplossingen te zoeken. De boeren zeiden toen al dat zij daarvoor open stonden. Dan
nog zou het CDA waarschijnlijk opgestapt zijn, maar misschien hadden de boeren dan wel tegen
het CDA gezegd: blijf aan de knoppen. Maar dat is koffiedikkijken. En misschien waren er daarna
nog wel deals te sluiten geweest met de SP om op dit terrein een meerderheid te krijgen en door
te gaan. We zullen het nooit weten.
Nu niet meer. Er schijnen binnen de fractie van de VVD mensen te zijn die hebben gezegd:
met de SP, over mijn lijk. Die willen niet meer terug naar de vorige periode en daarom is VVD-
voorman Christophe van de Maat gedwongen met Forum en CDA te onderhandelen.
Daarom denk ik dat de rol van de SP in dit hele verhaal niet moet worden onderschat.