De Brabantse kiezer heeft gesproken. Lokale partijen en GroenLinks zijn de
winnaars. De afgelopen week heb ik bij mijn eigen omroep op radio en
televisie regelmatig de ontwikkelingen mogen duiden. De ontwikkelingen
zoals die op dat moment bekend waren. Dat lokale partijen een steeds grotere
rol spelen was een makkelijke voorspelling, dat GroenLinks zo sterk uit de
verkiezingen zou komen had ik eerlijk gezegd niet verwacht.
Tijdens mijn eerste optreden moest ik reageren op een onderzoek waaruit
bleek dat criminaliteit voor de Brabanders het belangrijkste thema was. Zorg
stond op de tweede plaats. In een bijbehorend filmpje bleek die criminaliteit
overigens vooral vandalisme te betekenen, niet moord en doodslag. Dat klonk
mij ook wat logischer in de oren. Mensen lezen graag over zware criminaliteit,
maar het aloude hondenpoepverhaal staat toch iets dichter bij ons aller
belevingswereld.
Omdat ik tot dan toe had gelezen dat zorg, woningbouw en bereikbaarheid
Nederlanders het meest bezig houdt was ik even in de veronderstelling dat
Brabanders een ander referentiekader hebben. Maar toen ik hoorde dat in
heel Nederland de lokale partijen en GroenLinks het afgelopen woensdag
goed hadden gedaan wist ik dat Brabanders helemaal niet uit de pas lopen.
Wat betekenen die winst voor de lokalen en GroenLinks. Daar kun je
eindeloos over speculeren. Waarom ook niet?
Het bevestigt mijn gedachte dat mensen vooral bezig zijn met lokale
aangelegenheden (krijgt onze kerk een nieuwe bestemming of gaat hij plat?).
Lokale politiek is ook bezig met de vraag: blijven we als gemeente zelfstandig
of worden we samengevoegd. Samenvoegen betekent opgaan in een groter
geheel. Dat is onoverzichtelijk terwijl veel mensen al zoveel moeite hebben
met mondialisering. Twintig jaar geleden wezen onderzoeken al uit dat
uitbreiding van Europa er toe leidde dat mensen zich steeds meer in hun eigen
dorp of hun eigen regio terugtrokken. Daar voelen ze zich thuis en geborgen.
Lokale partijen zijn dan een baken waaraan ze zich kunnen vastklampen.
Omdat mensen waarde hechten aan een vertrouwde omgeving kiezen ze voor
mensen die ze kennen. Voor mensen die toezeggen dat ze de straat gaan
opknappen waar de kiezers dagelijks doorheen rijden. Mensen die zeggen dat
er meer huizen worden gebouwd. Samen werken aan het welzijn van het dorp,
dat is wat mensen willen. Volgens mij bedoelen de meeste Brabanders met
samen ook de dorpsbewoners die veertig jaar geleden als arbeidsmigranten
naar Nederland kwamen of – meer recent – vluchtelingen die
oorlogsgebieden achter zich lieten.
Dat GroenLinks zoveel zetels wint betekent volgens mij dat mensen zich
steeds meer bewust worden van milieuproblemen die de aarde bedreigen.
GroenLinks is namelijk bij uitstek de partij die zich daar heel druk over
maakt.
Provinciale Staten van Brabant hebben vorig jaar de aller strengste
maatregelen ooit genomen om uitstoot door veehouderijen aan banden te
leggen. De Q-koortsuitbraak, met ruim zeventig dodelijke slachtoffers, was
voor het provinciebestuur de druppel die de emmer deed overlopen. De
bescherming van mens en milieu tegen vervuiling was de belangrijkste
drijfveer. Volgens mij is er vorig jaar bij veel Brabanders een kwartje gevallen.
In het provinciehuis hebben ze in ieder geval al lang begrepen dat mensen
banger zijn tijdens een fietstocht door de natuur een dodelijk virus op te lopen
dan voor een verdwaalde kogel uit een pistool van elkaar op leven en dood
bestrijdende drugscriminelen.
Misschien stel ik de zaken iets te optimistisch voor en is mijn vertrouwen in
de mensheid te groot. Maar ik denk wel dat het tijd wordt – ook voor de
media – om eens goed na te denken over wat mensen nou echt bezig houdt.
En misschien moeten we de discussie over de islam, die ons toch al weer
twee decennia in de greep houdt, afsluiten en ons focussen op de toekomst
van de aarde in het algemeen en die van onze dorpen en nazaten in het
bijzonder. Volgens mij is de tijd daar sinds 21 maart 2018 rijp voor.