(Door Marlies)

U hebt nog één Budapest-verhaal van me tegoed: onze bezoeken aan de Verdi-
opera’s Macbeth en Otello.

Over Otello schreef ik al eens. Ik was vorig jaar in de stad en zag toen met
mijn echtgenoot dezelfde enscenering. Het lichtplan is niet aangepast sinds
mijn opmerkingen daarover, beetje flauw om niet naar Vocalies te luisteren
vindt u niet? Grapje, lezers, grapje…

Goed, blijft over Macbeth, oftewel Macbetto; het is altijd een beetje
vervreemdend om de Engelse, Shakespeariaanse namen te horen
‘ver-italiaansen’, maar het went vlug, kan ik u verzekeren.

De uitvoering was er een zoals opera moet zijn: een tamelijk traditionele
enscenering met moderne vondsten die het verhaal dienden en niet uit zijn
voegen haalden. (Een gast formuleerde ooit, tijdens een eerdere reis een
enscenering ‘zoals die moet zijn’ als: “het was een echte opera: pruiken, jurken
en aan het einde iedereen dood”).

Lady Macbeth had een stem als een dragonder, haar ijzige karakter van
manipulator kwam niet helemaal uit de verf, daarvoor sloeg het vibrato teveel
naar beneden en was haar acteren te ‘fladderig’, ik kan het niet anders
formuleren. Dat ze een slechte vrouw was, kwam uit de verf: pfoe wat een
volume… Ik zou de rol graag eens zingen, kan ik lekker al mijn duistere kanten
aanspreken, maar ik zou proberen een ijzig, Turandot-achtig koud blauw
geluid ‘aan te zetten’ en uiterst terughoudend acteren.

Macebth was geen groot acteur, wel een uitstekend zanger en zijn slotscene,
als hij dodelijk gewond terugkeert op het toneel en de bloedvlek op zijn hemd
steeds groter wordt (een van die technische vondsten die het verhaal
dienden…) en hij vervolgens dood dóór het toneel zakt, had mij bij de strot: ik
kreeg met hem te doen, toch, ondanks de moordenaar die hij was…

De heksen aan het begin (eindelijk mag een vrouwenkoor schel en lelijk
zingen, bijna kakelen!) waren fenomenaal en genoten zichtbaar van hun rol.
Bloedstollend was de scène waarbij de witte ‘spookhoezen’ van hun hoofden
getrokken werden en hoog in de coulissen bleven hangen, ik zat als bevroren
in mijn stoel. Alle bijrollen waren uitstekend bezet, ook al een compliment
waard!

Deze regisseur kon een toneelplaatje maken, bijna overal zonder de vaart van
de opera in gevaar te brengen: geweldig.

En er was nog iets fascinerends: men had een enorme dia-projectie op de
achterwand van het toneel gemaakt van de verrichtingen van een
zandkunstenaar. In een handomdraai wist hij van de weergave van het profiel
van een kasteel een doodskop te maken, met op zijn hoofd als kroon datzelfde
kasteel. Bloedstollend en buitengewoon artistiek.

Het verhaal van Macbeth is niet in een handomdraai uit te leggen: er gebeurt
heel veel; ik las ergens dat Verdi buitengewoon genoten zou hebben van het
componeren van bovennatuurlijke scènes, nou dat is hoorbaar.

Weet u wat: zoekt u zelf op YouTube.: er is een zeer goed te pruimen film
gemaakt, ergens in 1986 als ik het goed heb. Ik laad in de tussentijd uit
diezelfde film de laatste aria van Lady Macbeth op, gezongen door Shirley
Verrett: de combinatie van haar uitstekend vakmanschap als actrice en als
zangeres, gecombineerd met haar speciale timbre zorgen hier voor kippenvel.
En die laatste toon: als je bereid bent het risico te nemen heeft die hoge c een
bloedstollend effect.

,

Leave a comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *